ပန်ထွာဘုရင်မကြီးရဲ့ အမုန်းကျိန်စာပြည့်နေတဲ့ ဗိဿနိုးမြို့ Beikthano

ဗိဿနိုးမြို့ဆိုတာ….

ပန်ထွာဘုရင်မကြီးရဲ့မြို့…

အမုန်းကျိန်စာနဲ့ပြည့်နေတဲ့မြို့…

ရာဇဝင်တွေ စီးဆင်းခဲ့တဲ့မြို့…

နှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော် သက်တမ်းရှိတဲ့မြို့ …

ပျူယဉ်ကျေးမှုတွေ ထွန်းကားခဲ့တဲ့ပျူမြို့…

ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခံရတဲ့မြို့ကြီးပေါ့….

ဒီဗိဿနိုးမြို့ဟောင်းကြီးဆီကို COVID 2nd Wave မတိုင်မီ သြဂုတ်လတုန်းက သရေခေတ္တရာမြို့ဟောင်းဆီသွားရင်း ဝင်လေ့လာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်ဒေသ

————————

ဗိဿနိုးက ယူနက်စကို (UNESCO) ကနေပြီး ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်ဒေသတွေအဖြစ် ၂၀၁၄ခုနှစ်မှာ အသိအမှတ်ပြုခဲ့တဲ့ ပျူမြို့ဟောင်း (၃)မြို့ထဲက တစ်မြို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီပျူမြို့ဟောင်း (၃)မြို့ကတော့ ဟန်လင်း၊ ဗိဿနိုးနဲ့ သရေခေတ္တရာမြို့တို့ပါ။ ဟန်လင်းက စစ်ကိုင်းတိုင်း ရွှေဘိုမြို့နားမှာရှိပြီး ဗိဿနိုးက မကွေးတိုင်း တောင်တွင်းကြီးမြို့နားမှာရှိကာ သရေခေတ္တရာကတော့ ပြည်မြို့နားမှာ ရှိပါတယ်။

ဗိဿနိုးမြို့က A.D ၁ ရာစုကနေ ၅ရာစု အတွင်း ပျူယဉ်ကျေးမှု ထွန်းကားခဲ့တဲ့ ပျူမြို့ဟောင်းတစ်မြို့ဆိုတော့ နှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀ကျော် သက်တမ်းရှိနေပါပြီ။ မြန်မာ့ရိုးရာသမိုင်းကျမ်းတွေမှာတော့ အစောဆုံးပျူမြို့ဟောင်းအဖြစ် ဖော်ပြထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ဘယ်မှာရှိတာလဲ

——————-

ဗိဿနိုးမြို့ဟောင်းကြီးက မကွေးခရိုင် တောင်တွင်းကြီးမြို့ အနောက်ဘက် ၁၂မိုင်ဝန်းကျင်မှာရှိပြီး အနီးဆုံးရွာကတော့ ကုက္ကိုခွရွာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဗိဿနိုးရှေးဟောင်းနယ်မြေထဲဝင်တဲ့ ဝင်ပေါက်က တောင်တွင်းကြီး-မကွေးကားလမ်းပေါ်မှာရှိပြီး ဒီကားလမ်းက ဗိဿနိုးမြို့ရဲ့ အရှေ့တောင်ထောင့်မှာ မြို့ရိုးနှစ်ဖက်ကို ဖောက်ထွင်းပြီး ဖောက်ထားတာပဲဖြစ်ပါတယ်။

ဘယ်လိုသွားရလဲ

——————-

ရန်ကုန်ကနေသွားမယ်ဆိုရင် လမ်းဟောင်းကနေပြည်ကို မိုင်၁၈၀ကျော်မောင်းရပြီး အဲဒီကနေ တောင်တွင်းကြီးကို မိုင်၁၀၀လောက် ထပ်မောင်းရပါမယ်။ အမြန်လမ်းကနေသွားမယ်ဆိုရင်တော့ နေပြည်တော်အကျော် မိုင်တိုင် ၂၂၀မှာ တောင်တွင်းကြီးလမ်းခွဲရှိပါတယ်။ အထက်အညာဒေသကနေသွားမယ်ဆိုရင်တော့ ကျောက်ပန်းတောင်း၊ မကွေးတို့ကနေပြီး လမ်းသင့်ပါတယ်။

ဗိဿနိုးကို ရန်ကုန်ကနေဆိုရင် ၇နာရီကျော် ၈နာရီလောက်မောင်းရပြီး သရေခေတ္တရာကနေဆိုရင်တော့ ၃နာရီခွဲလောက်မောင်းရပါတယ်။ နုမြတ်တို့ကတော့ ရန်ကုန်ကနေ သရေခေတ္တရာကို လမ်းဟောင်းအတိုင်း အရင်သွားပြီး အဲဒီမှာ တစ်ညအိပ်ကာ အရင်လေ့လာပြီး နောက်တစ်ရက်မှ ဗိဿနိုးကို ခရီးဆက်ခဲ့ကြတာပါ။ ဗိဿနိုးမှာ တစ်ညအိပ်ပြီး မြို့ဟောင်းထဲလေ့လာပြီးမှ အမြန်လမ်းအတိုင်း ရန်ကုန်ပြန်လာခဲ့တာပါ။

ပန်ထွာဘုရင်မ

—————-

ဗိဿနိုးအကြောင်းပြောမယ်ဆိုရင် ပန်ထွာဘုရင်မကြီးအကြောင်းကို ထိပ်ဆုံးကပြောပြရမှာပါ။ ပန်ထွာဘုရင်မက အလွန်ချောမောလှပတယ်လို့ နာမည်ကြီးပြီး ဗိဿနိုးတိုင်းပြည်ကို တစ်ဦးတည်း အုပ်ချုပ်ခဲ့တဲ့ ဘုရင်မပဲဖြစ်ပါတယ်။


ပန်ထွာဘုရင်မဟာ လူသာမန်မဟုတ်ပါဘူး။ မိခင်က စန္ဒမုခိဘီလူးမကြီးတဲ့လေ။ ဒဏ္ဏာရီတွေအရ မဟာသမ္ဘဝနဲ့ စူဠသမ္ဘဝ မျက်မမြင်မင်းသားနှစ်ပါးကို စက္ခုအလင်းရအောင် ကုစားပေးခဲ့ရင်း လက်ကိုကိုင်တွယ်မိလို့ ပဋိသန္ဓေတည်ရှိခဲ့တာတဲ့။ တောင်တွင်းကြီးမြို့ရဲ့ အနောက်ဘက် ၅ တိုင်ကွာဝေးတဲ့ တောအရပ်မှာ ပန်ထွာဘုရင်မကို ဖွားမြင်ခဲ့ပြီး ရသေ့တစ်ပါးရဲ့ မွေးစားခဲ့ပါတယ်။ ကြီးလာတဲ့အခါမှာတော့ သူ့ရဲ့ထက်မြက်မှုကြောင့် ရပ်ရွာက အကြီးအကဲတင်မြှောက်ကာ နောက်ပိုင်းမှာ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ဗိဿနိုးမြို့ကြီးကို တည်ထောင်ခဲ့ပါတယ်။ တချို့ကလည်း ဗိဿနိုးနတ်မင်းနဲ့ ရှေးဘဝက မောင်နှမတော်စပ်ခဲ့လို့ ဗိဿနိုးမြို့ကို ဖန်းဆင်းပြီး ပေးအပ်ခဲ့တာလို့လည်း ပြောကြပါတယ်။

စည်တော်ကြီးနဲ့ရန်ပယ်ချောင်း

———————————–

ဗိဿနိုးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရန်ပယ်ချောင်းနဲ့ စည်ကြီးအကြောင်းလည်း ကြားဖူးကြမှာပါ။ မြို့ကို ရန်သူတွေလာတိုက်ခိုက်တိုင်း အတုလစည်တော်ကြီးကို တီးလိုက်တာနဲ့ ဗိဿနိုးမြို့ကြီးကို ဝန်းရံထားတဲ့ ရန်ပယ်ချောင်းက ရေတွေတလဟောစီးကျလာပြီး ရန်သူတွေရှေ့ဆက်မရအောင် တားပေးသတဲ့လေ။

ခုနောက်ပိုင်း ခန့်မှန်းကြည့်ကြတဲ့အရ ရန်ပယ်ချောင်းမှာ ရေတံခါးတွေ တပ်ထားတာဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ ဒါမှသာ ရန်သူတွေ ချီတက်လာတာကို မြင်တဲ့အခါ အတုလစည်ကြီးတီးပြီး အချက်ပြလိုက်တာနဲ့ ရေတံခါးတွေကို ဖွင့်ချလိုက်လို့ ရန်ပယ်ချောင်းမှာ ရေအရှိန်အဟုန်စီးဆင်းလာတာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ဒွတ္တဘောင်မင်းကြီး

———————-

အဲဒီတုန်းက သရေခေတ္တရာမြို့ကို အုပ်ချုပ်ခဲ့တဲ့ ဒွတ္တဘောင်မင်းကြီးက အင်မတန်ဘုန်းတန်ခိုးကြီးလှပါတယ်။ ပန်ထွာဘုရင်မကြီးရဲ့ အလှအပအကြောင်းကို ကြားသိရလို့ ဗိဿနိုးမြို့ကို တိုက်ခိုက်ပြီး ပန်ထွာဘုရင်မကြီးကို မိဖုရားအဖြစ်သိမ်းပိုက်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပေမဲ့ ဒီစည်တော်ကြီးရဲ့ အစွမ်းကြောင့် မအောင်မြင်ခဲ့ပါဘူးတဲ့။

အဲဒါနဲ့ စည်ကိုဖျက်စီးဖို့ သူတို့ဆီက သူလျှိုကို တန်ခိုးကြီးရသေ့အဖြစ် ဟန်ဆောင်စေပြီး စေလွှတ်ခဲ့ပါတယ်။ သူလျှိုရသေ့က ပန်ထွာဘုရင်မနဲ့တကွ ဗိဿနိုးပြည်သူပြည်သားတွေကိုပါ အယုံသွင်းခဲ့ပြီး စည်ကြီးကို ပိုအစွမ်းထက်အောင် ပြုလုပ်ပေးမယ်ဆိုလို့ အပ်နှံခဲ့ကြပါတယ်။ တကယ်တမ်းမှာတော့ စည်ကြီးကို ဖျက်စီးပြီး ထွက်ပြေးခဲ့လို့ သရေခေတ္တရာက စစ်တပ်ကြီးလာတိုက်တဲ့အခါ စည်ကြီးကိုတည်းလို့ အသံမထွက်တော့ပါဘူး။ အဲဒီအခါ ရန်ပယ်ချောင်းကလည်း ရေမကျလာတော့ တိုက်စစ်ကို အလူးအလဲခံခဲ့ရပါတယ်။ နောက်ဆုံးမှာတော့ ဒွတ္တဘောင်မင်းရဲ့လက်အောက်ကို ဗိဿနိုးမြို့ရော ပန်ထွာဘုရင်မပါ ကျရောက်ခဲ့ရပါတော့တယ်။

အမုန်းကျိန်စာ

—————-

ပန်ထွာဘုရင်မကြီးဟာ ဒွတ္တဘောင်မင်းကြီးရဲ့ မိဖုရားအဖြစ် သရေခေတ္တရာကို ပြောင်းခဲ့ရပြီး သားတော်ထွန်းကားတာတောင် အမုန်းမပြေနိုင်ဘဲ ဖြစ်နေပါတယ်။ လုပ်ကြံဖို့အတွက်ကလည်း ဘုရင်ကြီးက ဘုန်းတန်ခိုးကြီးလွန်းတော့ မကြံနိုင်ဘဲ ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒါနဲ့ ထမိန်အောက်နားစ (တချို့ကလည်း သုသာန်ကအဝတ်လို့ပြောတယ်)ကို မျက်နှာသုတ်ပုဝါအဖြစ် ဒွတ္တဘောင်မင်းကြီးကို ပေးသုံးလိုက်တဲ့အခါ နှဖူးကမှဲ့ရှင်တော်ပျောက်ကွယ်ပြီး ဘုန်းနိမ့်ကုန်ရောတဲ့။ အဆိပ်ခတ်ထားတဲ့ ဖျော်ရည်ကိုပါ ဆက်ကပ်တဲ့အခါ ဒွတ္တဘောင်မင်းကြီးက သံသယဝင်လို့ ဖျော်ရည်ကိုမသောက်ဘဲ ပန်ထွာဘုရင်မကိုသာ မြည်းစမ်းပြခိုင်းခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအခါ ပန်ထွာဘုရင်မကြီးက ဖျော်ရည်ခွက်ကိုမြှောက်ပြီး “ ငါဒီဘဝမှာတော့ လက်စားမချေနိုင်တော့ဘူး။ နောက်ဘဝများတွင်သာ လက်စားချေနိုင်တော့မယ်။ လက်စားမချေရမခြင်း ဒီဒေသမှာရှိတဲ့ ပေပင်လေးတွေ ဆက်လက်ကြီးထွားခြင်းမရှိဘဲ ဒီအတိုင်းရပ်တန့်နေပါစေ”လို့ ကျိန်စာတိုက်ခဲ့ပြီး ဖျော်ရည်သောက်ကာ သတ်သေခဲ့ပါတယ်။ ဒွတ္တဘောင်မင်းကြီးလည်း ဘုန်းတန်ခိုးနိမ့်သွားတော့ နောက်ပိုင်း ဖော်တော်စီးပြီး အခွန်လှည့်လည်ကောက်ခံတဲ့အခါ ဖောင်နစ်ပြီး နတ်ရွာစံတော်မူသွားခဲ့ပါတယ်။

ဒါကြောင့် ဗိဿနိုးမြို့ဟောင်းရှိ ပေပင်တွေက နှစ်ထောင်ချီသက်တမ်းရှိပြီးဖြစ်တာတောင် မကြီးလဲ မကြီးထွား၊ အသီးလဲ မသီးကြပါဘူး။ ပန်ထွာဘုရင်မရဲ့ “ငါလာမှကြီး ငါလာမှသီး” ဆိုတဲ့ ဆုတောင်းစကားကြောင့် ဘုရင်မ လူပြန်မဖြစ်မချင်း ပေပင်တွေဟာ အသီးမသီးနိုင်၊ မကြီးထွားနိုင်ဖြစ်နေရတာလို့ ဆိုကြပါတယ်။

မြို့ဟောင်းထဲဘာတွေရှိလဲ

—————————-

ရှေးဟောင်းနယ်မြေထဲမှာ သရေခေတ္တရာလို ရွာတွေရှိမနေပါဘူး။ အင်းနားက အင်းရွာကြီးတစ်ရွာပဲ မြို့ရိုးနဲ့ ကပ်ပြီး ရှိနေတာပါ။ လူခေါင်သလို တစ်နေရာနဲ့တစ်နေရာကလည်း သိပ်မနီးတော့ လမ်းလျှောက်သွားလို့ အဆင်မပြေလောက်ပါဘူး။ ဆိုင်ကယ် (သို့) ကားနဲ့လာမှသာ အဆင်ပြေမှာပါ။

မုခ်ဦးကြီး

————

ဝင်ပေါက်မှာ “ဗိဿနိုး ရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှုနယ်မြေ”ဆိုတဲ့ မုခ်ဦးကြီးကတော့ ထည်ထည်ဝါဝါရှိလို့နေပါတယ်။ ဗိဿနိုးပုံတွေတက်လာရင် ဒီမုခ်ဦးကြီးမှာ ရိုက်ထားတဲ့ပုံတွေများပါတယ်။ မုခ်ဦးတစ်ဖက်တစ်ချက်စီမှာ ပျူခေတ်မြို့စောင့်ရဲမက်ရုပ်တုကြီးနှစ်ရုပ်က လှံကိုင်ပြီး မြို့ကိုစောင့်နေသဖွယ် ရှိလို့နေပါတယ်။ မုခ်ဦးဘေးက မြို့ရိုးတွေရဲ့ အုတ်စီပုံကလည်း ရှေးခေတ်ကလို စပါးစေ့ပုံစံတွေနဲ့ပါ။ မြို့ရိုး အဝင်ဝနားမှာ ယူနက်စကိုက ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုထားတဲ့ ကျောက်တုံးဖြူဖြူကြီးကိုလည်း တွေ့ရမှာပါ။

မြို့ရိုး

——-

မြို့ကြီးက ပုံသဏ္ဏာန်အနေနဲ့ စတုရန်းမကျတကျပုံရှိပြီး ဧရိယာအနေနဲ့ကတော့ ၃.၃စတုရန်းမိုင်ကျယ်ဝန်းပါတယ်။ မြောက်ဘက်၊ အရှေ့ဘက်နဲ့ တောင်ဘက်တွေမှာ အုတ်မြို့ရိုးတွေရှိပြီး အနောက်ဘက်မှာတော့ မြို့ရိုးကို တူးဖော်တွေ့ရှိတာမျိုး မရှိသေးပါဘူး။ အနောက်ဘက်မှာ ရေကန်ကြီးနှစ်ကန်ရှိတော့ မြို့တည်ကတည်းက မြို့ရိုးမရှိခဲ့တာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

မြို့ဝင်ပေါက်

————–

မြို့ရိုးတစ်ဖက်စီမှာ မြို့ဝင်ပေါက်တွေ သုံးခုစီရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ တချို့မြို့ဝင်ပေါက်တွေက သေချာတူးဖော်ထားတော့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းမြင်ရပါတယ်။ မြို့ဝင်ပေါက်တွေက ပေ ၂၀ ကျယ်ပြီး ကတော့ပုံလို တည်ဆောက်ထားတာပါ။ ခပ်မြန်မြန် ပြေးဆွဲတဲ့ ရထားတွေ၊ လမ်းကွေ့မှာ အခက်အခဲ မရှိအောင် အခုလို လမ်းထောင့်တွေကို ခပ်ပြေပြေ ထောင့်ချိုးထားတာ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ သရေခေတ္တရာရဲ့ မြို့ဝင်ပေါက်တချို့ကလည်း အဲ့လိုမျိုးပါပဲ။

DCIM\101MEDIA\DJI_0072.JPG

ရှေးဟောင်းကုန်း

——————-

ဗိဿနိုးမြို့ဟောင်းကို ၁၉၀၅ခုနှစ်မှာ ကျောက်စာဝန်တော်စိန်ခိုက ပထမဆုံးစူးစမ်းလေ့လာခဲ့တာပါ။ ၁၉၅၉ခုနှစ်ကစပြီး မြန်မာနိုင်ငံ ရှေးဟောင်းသုတေသနဌာနမှ ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာရှင်တွေက ဗိဿနိုးမြို့ဟောင်းကြီးမှာ ရှေးဟောင်းကုန်းတွေကို စနစ်တကျတူးဖော်ခဲ့ရာမှာ ၂၀၁၅ခုနှစ်အထိ ရှေးဟောင်းကုန်းပေါင်း (၆၇)ကုန်း တူးဖော်ပြီးဖြစ်ပါတယ်။ တူးဖော်ရရှိတဲ့ကုန်းတွေမှာ ဆိုင်းဘုတ်တွေသေချာစိုက်ပြီး အင်္ဂလိပ်လိုရော မြန်မာလိုပါ ရှင်းပြထားတာလည်း သိပ်ကောင်းပါတယ်။

ဗိဿနိုးမှာ မြို့ရိုးတွေ၊ မြို့ဝင်ပေါက်တွေအပြင် ဘာသာရေးအဆောက်အအုံတွေ၊ လူနေအဆောက်အအုံတွေနဲ့ နန်းတော်ရာကိုပါ တူးဖော်တွေ့ရှိထားကြပါတယ်။ တူးဖော်တွေ့ရှိထားသမျှထဲ အကြီးဆုံးကတော့ နှစ်ထပ်တိုက်လိုတိုက်တစ်ခုပါ။ လူနေအဆောက်အအုံဖြစ်မယ်လို့ ခန့်မှန်းရပါတယ်။

ရှေးဟောင်းသုတေသနပြတိုက်

———————————–

မြို့ဟောင်းကြီးထဲ ရှေးဟောင်းသုတေသနပြတိုက်ကြီးလည်းရှိပြီး ပြတိုက်ထဲမှာလည်း ပျူအရိုးအိုးတွေ၊ ဒင်္ဂါးပြားတွေနဲ့ ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများစွာကို တွေ့နိုင်ပါတယ်။ နုမြတ်တို့ သွားတုန်းကတော့ ကိုဗစ်ကြောင့် ပြတိုက်ပိတ်ထားလို့ ဝင်လေ့လာလို့မရခဲ့ပါဘူး။

ပေပင်တွေ

————-

မြို့ဟောင်းကြီးထဲမှာ အိုးခြမ်းကွဲတွေ မတွေ့ချင်မှအဆုံးပါ။ ပန်ထွာဘုရင်မကြီးကျိန်စာတိုက်ခဲ့တဲ့ ပေပင်တွေကိုလည်း တကူးတကလိုက်ရှာခဲ့ရတာ အမှတ်တရပါပဲ။ ပေပင်တွေကို အင်းကြီးနားမှာ တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ တကယ်လည်း သေးနေပြီး လူတစ်ရပ်စာလောက်သာ ရှိပါတယ်။

မြို့ဟောင်းအထွက်နားမှာတော့ ရွှေရောင်တော်ဘုရားကို ဖူးမြော်နိုင်ပါတယ်။ ပန်ထွာဘုရင်မ မြို့ဦးစေတီအဖြစ်တည်ခဲ့တဲ့ ဘုရားဖြစ်ပြီး ရောင်ခြည်တော်ကွန့်မြူးလို့ ရွှေရောင်တော်လို့ အမည်တွင်ပါတယ်။ စေတီတော်မှာ ဗိဿနိုးပန်ထွာဘုရင်မကြီးရဲ့ ရုပ်တုတော်တွေကိုလည်း တွေ့နိုင်ပါတယ်။

အင်ကြင်းပွင့်

—————

ပြီးတော့ ဗိဿနိုးမြို့ဟောင်းမှာရှိတဲ့ အင်းကြင်းဥယျာဉ်မှာ မူလက အင်ကြင်းပင်မရှိခဲ့ပေမဲ့ ဗိဿနိုးနတ်မင်းကြီးရဲ့ အမိန့်ကြောင့် အင်ကြင်းပွင့်တွေက ဥယျာဉ်တော်အတွင်း အလိုလျောက်ရောက်လာတာတဲ့လေ။ အခုထိ ဘယ်ကနေရောက်လာမှန်းမသိတဲ့ အင်ကြင်းပွင့်တွေကို မကြာခဏတွေ့ရတတ်တယ်လို့ ပြောကြပါတယ်။ ရွှေရောင်တော်စေတီမှာဆိုရင်လည်း အင်ကြင်းပန်းတွေကို ဘုရားပန်းအဖြစ် လှူထားကြသလို ဘုရားရင်ပြင်တဝိုက်မှာ အင်ကြင်းပန်းတွေ ပြန့်ကြဲနေတာကိုလည်း တွေ့ရတတ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။

ဗိဿနိုးမြို့ဟောင်းကြီးသမိုင်းက စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းသလို ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်အဖြစ်လည်း အသိအမှတ်ပြုခံထားရတော့ ဂုဏ်ယူစရာပါ။ ပုဂံခေတ်ထက်ရှေးကျတဲ့ ပျူခေတ်အကြောင်းကိုလည်း တီးခေါက်မိစေပါတယ်။

နုမြတ်လည်း ဗိဿနိုးမြို့ဟောင်းကြီးအကြောင်းကို လေ့လာမိခဲ့သလောက် ကိုဗစ်ကာလမှာ ဗဟုသုတအနေနဲ့ တင်ပေးလိုက်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ တခြားစိတ်ဝင်စားစရာ ပြည်တွင်းပြည်ပ ဒေသန္တရဗဟုသုတတွေလည်း ဆက်ပြီးတင်ပေးသွားမှာဖြစ်လို့ ဒီ Nu Myat around the World page ကို Like နဲ့ See First လုပ်ထားနိုင်ပါတယ်နော်။

အားလုံး ဘေးရန်ကင်းကွာပြီး ကျန်းမာပျော်ရွှင်ကြပါစေ…

ချစ်ခင်လျှက်

Nu Myat

ကမ္ဘာကျော် အီဖဲလ်တာဝါ Eiffel Tower

ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပဲရစ်မြို့က

  • ကမ္ဘာကျော်အဆောက်အအုံ
  • ဓာတ်ပုံအရိုက်ခံရဆုံး အဆောက်အအုံ
  • အချစ်ပြယုဂ် အဆောက်အအုံဖြစ်နေတဲ့ အီဖဲလ်တာဝါ (Eiffel Tower) ဟာ
    တစ်ချိန်တုန်းက ရုပ်ဆိုးလို့၊ မြို့အလှပျက်စေလို့ဆိုပြီး ဆန္ဒပြခံခဲ့ရဖူးပါတယ်။
    မဆောက်ခင်ကတည်းက မဆောက်ဖို့တားကြသူတွေရှိသလို
    စဆောက်တုန်းကလည်း နှစ် ၂၀ အကြာပဲထားမယ်ဆိုပြီး ဆောက်ခဲ့ကြတာပါ။
    ဆောက်ပြီးတဲ့အခါမှာလည်း ဖြိုဖျက်ဖို့ မကြာခဏ ကြံစည်ခံခဲ့ရပါတယ်။
    ဒါပေမဲ့ အခုအခါမှာတော့ ကမ္ဘာ့အကျော်ကြားဆုံးမျှော်စင်တစ်ခုအဖြစ် နှစ်ပေါင်း ၁၃၀ ကျော်တိုင် ရပ်တည်နိုင်ခဲ့ပါပြီ။

ယာယီအဖြစ်ဆောက်လုပ်ခဲ့

အီဖဲလ်မျှော်စင်ကို စစဆောက်ခြင်းတုန်းက ယာယီအဖြစ်ပဲ ဆောက်ခဲ့တာပါ။ ပြင်သစ်တော်လှန်ရေး နှစ် ၁၀၀ ပြည့် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ပဲရစ်မြို့မှာ ၁၈၈၉ ခုနှစ်က ကျင်းပခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့ပြပွဲအတွက် ယာယီမုခ်ဦးအဖြစ် တည်ဆောက်ခဲ့တာပါ။

Inauguration de l’Exposition Universelle de 1889. Chemins de fer Paris-Lyon-Méditerranée. Paris, musée Carnavalet.

အီဖဲလ်အမည်တွင်ခဲ့ခြင်းအကြောင်းရင်း

မုခ်ဦးအတွက် လာရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့တဲ့ ဒီဇိုင်းများစွာအနက် Mr.Gustave Eiffel ရဲ့ ဒီဇိုင်းက ရွေးချယ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ “အီဖဲလ်” အမည်က Mr.Gustave Eiffel ကို ဂုဏ်ပြုတဲ့ အနေနဲ့ မှည့်ထားတာပါ။ သူက အမေရိကန်နိုင်ငံက လေဘာတီရုပ်တုကြီး ဒီဇိုင်းဆွဲရာမှာလည်း အကြံပေးခဲ့သူတစ်ယောက်ပါ။

မြို့အလှပျက်စေလို့ဆိုပြီးဆန္ဒပြခံခဲ့ဖူး

အီဖဲလ်မျှော်စင်သမိုင်းက မရိုးရှင်း မလွယ်ကူခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီတုန်းက ပဲရစ်မြို့သူမြို့သား အတော်များများက ပဲရစ်မြို့ အလှပျက်စေလို့ဆိုပြီး အီဖယ်လ်မျှော်စင်ကြီးကို မနှစ်မြို့ခဲ့ကြပါဘူး။ အနုပညာရှင်တွေနဲ့ ပညာရှင် အဖွဲ့ဝင်ပေါင်း ၃၀၀ ပါဝင်တဲ့ ကော်မတီက မျှော်စင်ကြီးကို ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ မျှော်စင်ကြီးက အသုံးမဝင်သလို ရုပ်လည်းဆိုးတယ်ဆိုပြီး ပဲရစ်အစိုးရထံ ဒီပရောဂျက်ကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း လက်မှတ်တွေ ထိုးထားတဲ့ အသနားခံစာ တင်ခဲ့ကြပါတယ်။


ဆန့်ကျင်သူတွေကြားက ၁၈၈၉ ခုနှစ်မှာကျင်းပခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့ပြပွဲ အောင်မြင်ခဲ့ပါတယ်။ ပြပွဲအတွင်း မျှော်စင်ကြီးပေါ် လူအယောက် ၂ သန်း တက်ရောက်ခဲ့ကြပြီး ဝင်ငွေများစွာရရှိခဲ့ပါတယ်။


စဖွင့်ကတည်းက ခုချိန်ထိဆိုရင် မျှော်စင်ကြီးပေါ် လူဦးရေ သန်းပေါင်း ၃၀၀ ကျော် လာရောက်ကြပြီး နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ဧည့်သည်ပေါင်း ၇ သန်းနီးပါး မျှော်စင်ကြီးပေါ်တက်လေ့ရှိကြပါတယ်။ မျှော်စင်ကြီးက ကမ္ဘာကျော် ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားပေါင်းများစွာမှာလည်း ပါဝင်ခဲ့ပြီး ကမ္ဘာကျော်လွန်းလို့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်းများစွာက မျှော်စင်ပုံတူတွေ လိုက်ပြီးတည်ဆောက်ခဲ့ကြရပါတယ်။

အဖျက်စီးမခံရဖို့ကြိုးစားခဲ့ရ

အီဖဲလ်မျှော်စင်ကြီးကို စဆောက်ခဲ့တုန်းက ယာယီအဖြစ်ဆောက်လုပ်ခဲ့ကြပြီး အနှစ် ၂၀ အကြာမှာ ပြန်ဖြိုချဖျက်စီးမယ်လို့ ရည်ရွယ်ခဲ့ကြတာပါ။ မျှော်စင် အဖျက်စီးမခံရဖို့ Mr. Gustave Eiffel က အစွမ်းကုန်ကြိုးပမ်းခဲ့ရတာပါ။ မျှော်စင်ကြီးက သိပ္ပံပညာအတွက် အသုံးဝင်ပါတယ်ဆိုပြီး သိပ္ပံဓာတ်ခွဲခန်း၊ လက်တွေ့စမ်းသပ်ခန်းကို မျှော်စင်ပေါ် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပါတယ်။ အာကာသပညာ၊ ဇီဝကမ္မဗေဒ၊ ရူပဗေဒ၊ လေခွင်းအားဘာသာရပ်တွေကို လေ့လာခဲ့ပါတယ်။ ၁၉ ရာစုက ပြင်သစ်သိပ္ပံပညာရှင်တွေနဲ့ အင်ဂျင်နီယာ ၇၂ ယောက် နာမည်တွေကိုလည်း အီဖဲလ်မျှော်စင်မှာ ရေးထွင်းခဲ့ပါသေးတယ်။
တကယ်တမ်း မျှော်စင်မဖြိုဖြစ်ခဲ့တဲ့ အကြောင်းကတော့ အဲဒီတုန်းက မျှော်စင်ကြီးကို ရေဒီယိုအင်တာနာတာဝါအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့ခြင်းကြောင့်ပါ။ အခုထက်ထိ ရုပ်မြင်သံကြားနဲ့ ရေဒီယိုအသံလွှင့်ရာမှာ အသုံးပြုဆဲပါ။

Exposition Universelle de 1889 – Au pied de la Tour Eiffel

နောက်ထပ်တစ်ခါဖြိုဖျက်ခံရတော့မည့်ဆဲဆဲ

၁၉၄၄ ခုနှစ်မှာလည်း ဟစ်တလာက ပဲရစ်မြို့ကို မဟာမိတ်တပ်များဆီ လက်လွတ်ဆုံးရှုံးတော့မယ့်ဆဲဆဲ အီဖယ်(လ်)မျှော်စင်အပါအဝင် ပဲရစ်တစ်မြို့လုံးကို ဖြိုဖျက်ဖို့ အမိန့်ပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကံကောင်းချင်တော့ စစ်တပ်မှူးကြီးက အမိန့်မနာခံခဲ့လို့ ပဲရစ်မြို့ရော အီဖယ်(လ်)တာဝါပါ အခုထက်ထိ အကောင်းအတိုင်း ကျန်ရှိနေတာပါ။

ကမ္ဘာ့အမြင့်ဆုံးအဆောက်အအုံဖြစ်ခဲ့ဖူး

အီဖယ်လ်မျှော်စင်ကြီး တည်ဆောက်ပြီးစီးခဲ့စဉ်က ၁၀၂၃ ပေ အမြင့်ရှိလို့ ကမ္ဘာ့အမြင့်ဆုံးအဆောက်အအုံအဖြစ် နှစ်ပေါင်း ၄၀ ကျော် ရပ်တည်ခဲ့ပါသေးတယ်။ နောက်ပိုင်းမှ တခြားအဆောက်အအုံတွေက ကျော်တက်သွားတာပါ။

မျှော်စင်ထဲဘာရှိလဲ

မျှော်စင်ကြီးမှာ အထပ်သုံးထပ်ရှိပြီး မျှော်စင်ပေါ် လှေကားနဲ့ရော ဓာတ်လှေကားနဲ့ပါ တက်ရောက်နိုင်ပါတယ်။ ပထမထပ်မှာ ရှုခင်းကြည့်နေရာ၊ စားသောက်ဆိုင်နဲ့ အမှတ်တရပစ္စည်းအရောင်းဆိုင်တွေရှိပါတယ်။ ဒုတိယထပ်မှာလည်း ရှုခင်းကြည့်နေရာနဲ့ စားသောက်ဆိုင်ရှိပါတယ်။ ထိပ်ဆုံးအထပ်ကတော့ ၉၀၅ ပေမြင့်ပြီး ပတ်ပတ်လည်ရှုခင်းကို ကြည့်ရှုခံစားနိုင်တဲ့ ရှန်ပိန်ဘားတစ်ခု ရှိပါတယ်။

မျှော်စင်ထဲကလျှို့ဝှက်တိုက်ခန်း

မျှော်စင်ထိပ်မှာ လျှို့ဝှက်တိုက်ခန်းတစ်ခုရှိပြီး Mr.Gustave Eiffel က သောမက်(စ်)အက်ဒီဆင်လို နာမည်ကျော်ဧည့်သည်တွေကို ဖိတ်ခေါ်ဧည့်ခံခဲ့ဖူးပါတယ်။ ယခုအခါမှာတော့ အဲဒီတိုက်ခန်းကို အများပြည်သူကြည့်ရှုနိုင်ဖို့ ဖွင့်လှစ်ပေးထားပါတယ်။ မျှော်စင်အောက်ခြေမှာလည်း စစ်ဘက်သုံး လျှို့ဝှက်မြေတိုက်ခန်းရှိခဲ့ပြီး ယခုအခါ ပြခန်းအဖြစ် ဖွင့်လှစ်ပြသထားပါတယ်။ မျှော်စင်ပေါ် ပေ၂၀၀ အမြင့်မှာ ရေခဲပြင်စကိတ်လျှောစီးကွင်းလည်းရှိပြီး ဆောင်းတွင်းမှာ ဖွင့်လှစ်လေ့ရှိပါတယ်။

ဒါကတော့ အီဖဲလ်တာဝါနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတဲ့ အချက်တွေပါ။
အားလုံးပဲ ကျန်းမာပြီး အဆင်ပြေကြပါစေ

ချစ်ခင်လျှက်
Nu Myat
http://www.numyataroundtheworld.com

ကလောမှာ ဘယ်တွေသွားပြီး ဘာတွေ စားကြမလဲ

ကလောရောက်နေတဲ့သူတွေအတွက် နုမြတ်ရောက်ဖူးခဲ့တဲ့ ကလောက နေရာလှလှလေးတွေအကြောင်း ပို့စ်တစ်ခု တင်ပေးဖူးပါတယ်။ အခုက နေရာအသစ်တွေပေါ်လာလို့ ထပ်ဖြည့်ပြီး တင်ပေးလိုက်ပါတယ်။ ဒီပို့စ်မှာ သွားစရာနေရာတွေအပြင် စားစရာဆိုင်လေးတွေပါ သိသလောက် ထည့်ရေးပေးထားပါတယ်။

1. ကလောဘူတာ

—————————

သိပ်လှတဲ့ ကလောဘူတာရုံအဟောင်းလေးဆီတော့ ရထားစီးစီး မစီးစီးရောက်အောင်သွားခဲ့ကြပေါ့။ ဗုံးဒဏ်ကြောင့် အဆောက်အအုံ ၂ ခြမ်းကွဲတဲ့နေရာလေးကို ပြင်ဆောက်ထားတာကလွဲရင် ဟိုးအရင်ခေတ်ကအတိုင်းလေးပါပဲ။ ရထားလာတဲ့အချိန် ရထားပေါ်တက်ကြဆင်းကြနဲ့ ယောက်ယက်ခတ်နေတဲ့မြင်ကွင်းလေးကလည်း ရသတစ်မျိုးခံစားရမှာပါ။

2. နာရီစင်

—————————

ကလောမြိုရဲ့ နာရီစင်လေးကလည်း မြို့လည်မှာ ဝံ့ဝံ့ကြွားကြွားလေးနေရာယူနေတာဆိုတော့ ကလောသွားတိုင်း အမြဲဖြတ်သွားရတဲ့နေရာပါ။ ဓာတ်ပုံရိုက်မယ်ဆို ကားနဲ့ဆိုင်ကယ်ကြည့်ရှောင်ပေါ့နော်။ ဓာတ်ပုံထဲ လူရော နာရီစင်ရောပါချင်ရင် နာရီစင်နားကပ်မရိုက်ဘဲ ကားလမ်းဘေးကပ်ပြီး ခပ်ဝေးဝေးကရိုက်ပါနော်။

3. ထင်းရူးတော

—————————

ထင်းရူးမြို့တော် ကလောမှာ ထင်းရူးပင်တန်းကြီးတွေနဲ့ ဓာတ်ပုံရိုက်ချင်ရင် ဝေးဝေးလံလံ သွားစရာမလိုပါဘူး။ မြို့ထဲမှာတင်ရှိပါတယ်။ နာရီစင်ဘေး မေမြေဦး ပန်းခြံထဲက ထင်းရူးတောထဲ ဝင်ရိုက်လို့ရပါတယ်။ ဒီပန်းခြံက ကလောမြို့ မီးရှော်တိုင်ပွဲကျင်းပတဲ့ နေရာလည်းဖြစ်ပါတယ်။

4. Kalaw Heritage Hotel

———————————–

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဒုတိယသက်တမ်းအရင့်ဆုံး Kalaw Heritage ဟိုတယ်လေးကတော့ ဥရောပရောက်သွားသလိုပါပဲ။ အပင်လေးတွေတွယ်တက်နေတဲ့ နံရံစိမ်းစိမ်းလေးရှိတဲ့ ရှေးဟောင်းအဆောက်အအုံကြီးတွေရယ်၊ အရှေ့မှာ ပန်းခင်းဖြူဖြူလေးတွေခင်းထားတဲ့ ဘိုဆန်ဆန်တိုက်ဖြူဖြူလေးတွေရယ်နဲ့ သိပ်ကိုလှပါတယ်။ ညမအိပ်လည်း ကော်ဖီဝင်သောက် မုန့်ဝင်စားရင် ဓာတ်ပုံရိုက်လို့ရပါတယ်။

5. ရေယောင်းမ View Point

———————————–

အရမ်းလှတဲ့ ရှုခင်းတွေမြင်ရမယ့် View Point ပါ။ ကလောအတက်လမ်းဘေးချိုးလိုက်ရင် ရောက်ပါတယ်။ ဧရာမ လခြမ်းကြီးတွေ၊ အသည်းပုံတွေနဲ့ ဓာတ်ပုံရိုက်စရာနေရာတွေ ဖန်တီးပေးထားပါတယ်။

အဲဒီမှာ View Point ကြည့်ရမယ့်နေရာ ၂ ခုရှိပါတယ်။ ရှန်ဗဲလားကတော့ မူလလက်ဟောင်း လခြမ်းပုံကြီးရှိတဲ့နေရာပါ။ အထဲနည်းနည်းထပ်ဝင်ရပါတယ်။ သိရိစန္ဒာအပန်းဖြေစခန်းကတော့ လမ်းမနဲ့ပိုနီးပြီး ဝင်ရလွယ်ပါတယ်။

6. Kalaw City View စားသောက်ဆိုင်

———————————–

Kalaw City view လို့ခေါ်တဲ့စားသောက်ဆိုင်လေးက Sunset ကြည့်လို့လှတဲ့ နေရာလေးပါ။ Tree House လိုမျိုးလေးတွေ ဆောက်ထားပြီး ဓာတ်ပုံရိုက်စရာေနေရာလေးတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ကလောမြို့ သုမောင်ထမင်းဆိုင်ဘေး သိမ်တောင်ပေါ် တက်တဲ့လမ်းကနေ သွားလို့ရပါတယ်။

7. နှီးဘုရား

—————————

ကလောရောက်ရင် နှစ်ပေါင်း (၅၀၀) ကျော်သက်တမ်းရှိတဲ့ နှီးဘုရားဝင်ဖူးခဲ့ကြပါဦး။ နှီးနဲ့ယက်လုပ်ထားတဲ့ ဘုရားဆင်းတုကြီးက သပ္ပါယ်လှပါတယ်။ နှီးဘုရားကို ရှမ်းလူမျိုးတွေပဲ ယက်လုပ်တတ်ကြပြီး ဘုရားဆင်းတုယက်လုပ်သူ အယောက်တိုင်းဟာ သတ်သတ်လွတ်စားပြီး အဓိဌာန်ဝင်ရပါတယ်တဲ့။

8. နှစ်တစ်ရာ သက်တမ်းရှိ Church ကျောင်း

——————————————————

ကလောမြို့က နှစ်တစ်ရာသက်တမ်းရှိပြီဖြစ်တဲ့ Roman Catholic Church ကျောင်းကြီးကလည်း ဖြူလွလွကျောက်တုန်းတွေစီထားတဲ့ နံရံံအမြင်ကြီးတွေ၊ ရောင်စုံမှန်ကူကွက်တွေနဲ့ အရမ်းလှတာပါပဲ။ ဘုရားကျောင်းဆိုတော့ အသံဆူညံလို့တော့ မရပါဘူးနော်။

9. လိမ္မော်ရောင်သော်ကပန်းရုံ

—————————

ပန်းချစ်သူတွေ ဓာတ်ဖမ်းနေကြနေရာလေး။ ရိုးရိုးနံရံမှာ တွယ်ကပ်နေတဲ့ ပန်းရုံဖြစ်ပေမဲ့ ဓာတ်ပုံရိုက်လို့ သိပ်လှလို့ ကလောရောက်သူတိုင်း လမ်းဘေးကားရပ်ပြီးဆင်းရိုက်လေ့ရှိကြပါတယ်။ Main လမ်းမကြီးပေါ်က Winner Hotel မျက်စောင်းထိုးမှာရှိတာပါ။

10. ရထားလမ်း

——————-

ဘူတာနားက မြို့ထဲ Pinewoods ဟိုတယ်လေးကပ်ရပ်က ရထားလမ်းလေးပါ။ ကြည့်လိုက်ရင် ရိုးရိုးရထားလမ်းလေးလိုပေမဲ့ အပင်တွေပါပါအောင် ရိုက်မယ်ဆိုရင် အပင်တွေ အုပ်အုပ်ဆိုင်းဆိုင်းနဲ့ ရထားလမ်းလေးက ပုံထဲမှာ လှသွားပါတယ်။

11. ကလောမြို့မဈေး

——————–

ကလောရောက်တိုင်း ကလောဈေး ဝင်ဖြစ်တယ်။ အဲဒီက မုန့်ဆိုင်တန်းက ရှမ်းခေါက်ဆွဲ၊ တို့ဖူးနွေး၊ ငါးထမင်းနယ်၊ တို့ဖူးကြော်တို့က သိပ်စားကောင်းလို့ပါ။ ဈေးကလည်း တော်တော်တန်ပါတယ်။ ကလောဈေးထဲ နေကြာစေ့၊ မုန်ညင်းချဉ်နဲ့ ဒေသစာတွေ အပြန်လက်ဆောင်အဖြစ် ဝင်ဝယ်နိုင်ပါတယ်။

12. Kalaw Pine Loft

——————————————

ကလောမှာ အခုနောက်ပိုင်း ဟိုတယ်တွေထက်စာရင် လုံးချင်းအိမ်လေး ငှားပြီးနေကြပါတယ်။ ကိုယ့်အိမ်လေးထဲ အပန်းဖြေနေရသလို ခံစားရလို့ပါ။ Kalaw Pine Loft ကတော့ ခုနောက်ပိုင်း ကလောရောက်တိုင်း နေဖြစ်တဲ့ အိမ်လေးပါ။ ထင်းရှူးတောထဲ မှန်အပြည့်ကာထားတဲ့ A ပုံစံအိမ်လေးက ချစ်စရာလေးပါ။ ထင်းရူးသား ထင်းရူးနံ့နဲ့ ကလောအငွေ့အသက်ကို ကောင်းကောင်းခံစားရတဲ့ အိမ်လေးပါ။

13. Pine Land Oasis Hotel

——————————————

Kalaw Pine Loft အိမ်ရှိတဲ့ Pinewood Villa အိမ်ရာနဲ့ တစ်ဆက်တည်းရှိတဲ့ ဟိုတယ်ဝန်းပါ။ ကလောမြို့မရောက်ခင် အင်းပြင်မှာရှိပြီး တောင်ကုန်းပေါ်ဆိုတော့ရှုခင်းလှပါတယ်။ ထမင်းဝင်စားရင်း ရှုခင်း ကြည့်နိုင်ပါတယ်။

14. Hill Top Villa Resort

—————————

ကလောမြို့ထဲ တောင်ထိပ်ပေါ်မှာရှိလို့ နေရာကောင်းမှာရှိတဲ့ ဟိုတယ်ပါ။ ဟိုတယ်ရဲ့ စားသောက်ဆိုင်ကနေ ကလောမြို့ကို လှမ်းမြင်ရပါတယ်။ View ကောင်းလို့ တစ်ခုခုမှာစားရင်း ရှုခင်းသွားကြည့်လို့ရပါတယ်။

15. Mobile Coffee ဆိုင်

—————————

ကားကော်ဖီဆိုင်လှလှလေးတွေကို ကလောမြို့နဲ့ အနီးတဝိုက်မှာ တွေ့ကြမှာပါ။ ကော်ဖီဝယ်သောက်ရင်း ဓာတ်ပုံရိုက်လို့လှတဲ့ကော်ဖီဆိုင်လေးတွေပါ။

16. မြင်းက

—————————

ကလောမြို့အဝင် မြင်းကမှာ ဆိုင်းဘုတ်နဲ့အတူ မြင်းစီးပြီး အမှတ်တရ ဓာတ်ပုံရိုက်လို့ရပါတယ်။

——————————————-

ကလောမြို့ အနီးတဝိုက် လည်စရာတွေ

——————————————-

1. ပန်းခင်း

—————

ဆောင်းရောက်ရင် ကလောတဝိုက် မျက်စိတစ်ဆုံးမြင်ရတဲ့ ပန်းနှမ်းခင်းတွေ ပေါပါတယ်။ မြင်းမူကုန်းနားမှာလည်း ရှိပါတယ်။ ပန်းခင်းတွေနဲ့ ဓာတ်ပုံရိုက်ရင် ပန်းတွေကို မခူးပါနဲ့။ အပင်တွေကိုလည်း မနင်းမိအောင် သတိထားပါ။ ပန်းပင်တွေ ပျက်စီးရင် စိုက်ခင်းပိုင်ရှင်တွေ ထိခိုက်လို့ပါနော်။

ဒါကတော့ မြင်းမူကုန်းနားမှာ ပန်းခင်းတွေ့လို့ ဆင်းရိုက်ထားတဲ့ပုံတွေပါ။

2. မြင်းမထိ သဘာဝလှိုဏ်ဂူ

——————————————

ကလောရောက်ရင် မြင်းမထိဂူလည်း သွားလို့ရပါတယ်။ နှစ်ဖက်ပွင့်ဂူဆိုတော့ အဝင်ကနေအထွက်ထိ ၁၀၂၈ပေရှိပြီး ၁၅မိနစ်လောက်လျှောက်ရပါတယ်။ လမ်းတလျှောက်မှာ လှူထားတဲ့ ဘုရားတွေအများကြီးပါပဲ။ ဂူထဲမှာလွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်း ၂၃၀၀ ကျော်က သီရိဓမ္မာသောကမင်းကြီးတည်ခဲ့တဲ့ ဥဏ္ဏလုံမွေရှင်တော် ရှေးဟောင်းစေတီလည်းရှိပါတယ်။ ဂူလေးက ခပ်ကျဉ်းကျဉ်းနဲ့ မျက်နှာကျက်တွေက နိမ့်နိမ့်လေးတွေပါ။ ဒါပေမဲ့ ၂ဖက်ပွင့်ဆိုတော့ လေဝင်လေထွက်ကောင်းပါတယ်။ ဂူတလျှောက်အရုပ်ပုံအမျိုးမျိုးဖြစ်နေတဲ့ ကျောက်တွေလည်း တွေခဲ့ရပါသေးတယ်။

3. ဗျိုက်တောင်

——————–

ကလောကနေ မြင်းမထိဂူသွားတဲ့လမ်းမှာ ကားလမ်းပေါ်ကနေလှမ်းမြင်ရတဲ့ သဲကျောက်တောင်ကြီးက အရမ်းလှတာပါပဲ။ မုံးဝံတောင်လို့ခေါ်ပေမဲ့ ဗျိုက်ကြော်ငြာတဲ့ Calsome ကွေကာကြော်ငြာ အဲ့မှာရိုက်သွားလို့ ဗျိုက်တောင်လို့လည်း သိကြတယ်တဲ့လေ။

ကလောကနေ ဟဲဟိုး၊ ရွာငံ၊ ပင်းတယ၊ တောင်ကြီး၊ အင်းလေး နေ့ချင်းပြန်သွားလည်လို့လည်းရပါတယ်။

——————————–

ကလောမှာ ဘယ်မှာစားမလဲ

——————————–

ဒီဆိုင်တွေကတော့ ကလောမှာ စားဖူးခဲ့တဲ့ဆိုင်တွေပါ။

ရှမ်းခေါက်ဆွဲ၊ တို့ဖူးနွေးစားချင်ရင် ကလောမြို့မဈေးထဲက ဆိုင်တွေမှာ စားပါတယ်။ Main လမ်းမကြီးပေါ်က #ပြည့်ပြည့် ဆိုင်မှာလည်း စားကောင်းပါတယ်။

မြန်မာစာစားချင်ရင် Main လမ်းမကြီးပေါ်က #သုမောင် စားသောက်ဆိုင်မှာ စားပါတယ်။ ကလောရဲ့ နာမည်ကြီးဆိုင်ပါ။

#အောင်ငြိမ်းချမ်းအောင် ဆိုင်မှာလည်း မြန်မာစာ၊ တရုတ်စာ အစုံရလို့ အမြဲစားဖြစ်ပါတယ်။ ဘူတာလမ်းမှာ ရှိပါတယ်။ ဈေးသင့်တင့်ပါတယ်။

ရှမ်းစာ၊ ဒေသစာကို အေးဆေးစားချင်ရင်တော့ #ThiriGayhar Restaurant (or) 7 Sisters Restaurant မှာ စားဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်ထောင်စုလမ်းဘေးမှာရှိတဲ့ အဖြူရောင်ကျောက်တုံးအဆင့်ဆင့်နဲ့ အိမ်လှလှလေးပါ။ အရင်နေရာကနေ နေရာအသစ်ပြောင်းဖွင့်ထားတာပါ။

နောက် ကလောရောက်တိုင်း စားဖြစ်တဲ့ ဆိုင်ကတော့ #Everest Nepali Indian Restaurant ပါ။ ချာပါတီ၊ ပူရီ၊ နို့ခဲဟင်းအရမ်းအရသာရှိလို့ အမြဲစားဖြစ်တဲ့ဆိုင်လေးပါ။ မြို့ထဲ အောင်ချမ်းသာလမ်းထဲမှာ ရှိပါတယ်။

#Kalaw Bamboo House မှာလည်း စကောထမင်းဟင်းတွေ စားလို့ကောင်းပါတယ်။ ထမင်းကို အရောင်စုံမှာလို့ရတာ ဒိဆိုင်ရဲ့ ထူးခြားချက်ပါ။ နှီးဘုရားလမ်းမှာရှိတဲ့ ရိုးရာစားသောက်ဆိုင်ပါ။

နှီးဘုရားလမ်းမှာရှိတဲ့ နောက်တစ်ဆိုင်ကတော့ #Cafe_Kalaw ပါ။ ပီဇာ၊ ဘာဂါ၊ Sandwich ဘိုစာကောင်းသလို ရှမ်းစာလည်းရပါတယ်။ ဆိုင်ခွဲသစ်ဖွင့်ထားတဲ့ဆိုင်ဆို ကျယ်ပြီး ရှုခင်းကြည့်လို့လည်း ကောင်းတယ်။

Myanma

#Maluca Villa Restaurant and Bar ကတော့ ကလောက ဖန်လုံအိမ်လေးနဲ့ဆိုင်လေးပေါ့။ ဆိုင်ထဲဝင်လိုက်တာနဲ့ နိုင်ငံခြားရောက်သွားသလို ဘိုဆန်ဆန် အငွေ့အသက်ခံစား ရမှာပါ။ ဆိုင်ထဲမှာရော ခြံဝန်းထဲမှာပါ ဓာတ်ပုံလှလှလေးတွေ ရိုက်လို့ရတဲ့နေရာလေးတွေ အများကြီးပါပဲ။

Heritage Hotel နားက #Kalaw-ish နဲ့ ရွှေဥမင်လမ်းပေါ်က #Rangoon to Kalaw ဆိုင်လည်း မရောက်ဖူးပေမဲ့ မဆိုးဘူးလို့ ကြားတယ်။

ကလောမှာ ညဘက်ထိုင်ဖို့ ဘားလှလှလေးတွေလည်း ရှိပါသေးတယ်။ Hi Bar ၊ Red House၊ Heritage 21 ၊ 126 Bar၊ Chill Bar တို့ကတော့ ကိုယ်ကြားဖူးတဲ့ ကလောက ဘားတွေပါ။

ဒါကတော့ ကလောမှာ နုမြတ်ရောက်ဖူးခဲ့ပြီး အလွယ်တကူသွားလို့ရတဲ့ နေရာလေးတွေပါ။ တခြားနေရာလှလှလေးတွေ ရှိရင်လည်း ပြောပြဦးနော်။ နောက်တစ်ခါ ကလောရောက်ရင် ဝင်လည်လို့ရအောင်ပေါ့။

ချစ်ခင်လျှက်

Nu Myat

ဂျပန်က ကာမာကူရာဘုရားကြီး

 


Kamakura, Japan – 11 December 2016:The Great Buddha which is the main temple of Kotokuin in Hase which is a famous place for Kamakura. An image height of 11.39 m (13.35 m including the base), a huge Buddha image with a weight of about 121 t.Tourists are worshiping.

ကာမာကူရာမြို့သည် ဂျပန်နိုင်ငံမြို့တော် တိုကျိုမြို့တောင်ဘက် တစ်နာရီလောက်မောင်းလျှင် ရောက်သည့်နေရာတွင်ရှိသည့် ကမ်းရိုးတန်းမြို့ဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဘုရားကျောင်းဆောင်များနှင့် သမိုင်းဝင်အဆောက်အအုံပေါင်းများစွာရှိသဖြင့် အရှေ့ဂျပန်၏ ကျိုတိုမြို့ဟုလည်း တစ်ခါတရံ တင်စားခေါ်ဝေါ်ကြပေသည်။ မြို့သေးသော်လည်း ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်များဖြင့် စည်ကားလေ့ရှိပါသည်။ ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာ၏ ဆာဂါမိပင်လယ်အော်ပေါ် မေးတင်ထားသဖြင့် သဲသောင်ကမ်းခြေများလည်းရှိကာ နွေရာသီမှာ လူပိုစည်ကားလေ့ရှိသည်။ မြို့အရပ်လေးမျက်နှာအနက် တောင်ဘက်တွင်သာ ကမ်းခြေများရှိပြီး ကျန်သုံးဘက်ကို တောင်ကုန်းများက ဝန်းရံထားပါသည်။


ကာမာကူရာမြို့ရှိ သမိုင်းဝင်အဆောက်အအုံများအနက် ကာမာကူရာမြို့ဂုဏ်ဆောင်နှင့် အကျော်ကြားဆုံးမှာ ကိုတိုကူ-အင်ကျောင်းဆောင်ကြီးရှိ ကာမာကူရာဘုရားကြီးဟု သိထားကြသည့် The Great Buddha of Kamakura ဖြစ်ပါသည်။ ထိုင်တော်မူရုပ်ပွါးတော်ကြီးဖြစ်ကာ ကြေးသွန်းရုပ်ပွါးတော်ကြီးဖြစ်သော်လည်း လေနှင့်ရေတို့တိုက်စားမှုကြောင့် အစိမ်းရောင်သို့ အရောင်ပြောင်းနေပါသည်။ ကာမာကူရာဘုရားကြီးသည် ၃၇.၄ ပေ အမြင့်ရှိပြီး နာရာမြို့ရှိ တိုးဒိုင်းဂျီဘုရားကြီးပြီးလျှင် ဒုတိယအမြင့်ဆုံး ဖြစ်ပေသည်။


ကာမာကူရာဘုရားကြီးကို ၁၂၅၂ ခုနှစ်က စတင်တည်ထားခဲ့ပြီး ၁၀ နှစ်ကြာ ထုဆစ်တည်ဆောက်ခဲ့ရသော်လည်း တည်ထားကိုးကွယ်ခဲ့ရခြင်း အကြောင်းရင်းကိုတော့ မသိရှိခဲ့ကြပါ။ ဂျပန်နိုင်ငံတွင် ရုပ်ပွါးတော်များကို ကျောင်းဆောင်ခန်းမကြီးများထဲ တည်ထားကိုးကွယ်လေ့ရှိကြသော်လည်း ကာမာကူရာဘုရားကြီးမှာမူ လဟာပြင်ထဲတွင် စံမြန်းတော်မူလျှက်ရှိသည်မှာ ထူးခြားလှပါသည်။ နဂိုမူလက ခန်းမဆောင်ကြီးအတွင်း စံမြန်းခဲ့သော်လည်း ၁၄ ရာစုနှင့် ၁၅ ရာစုအတွင်း တိုက်ခတ်ခဲ့သည့် တိုင်ဖုန်းမုန်တိုင်းများနှင့် ဆူနာမီလှိုင်းလုံးများကြောင့် ကျောင်းဆောင်ကြီး အခါခါ ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ၁၅ ရာစုနှောင်းပိုင်းမှစကာ ကျောင်းဆောင်ကြီးမရှိတော့ဘဲ ကောင်းကင်အောက် လေဟာပြင်ထဲ စံမြန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အောက်ခြေက စတိုင်းလျှင် အမြင့် ၄၃.၇ ပေမြင့်ပြီး ကြေးတန်ချိန်ပေါင်း ၁၂၁ တန်ရှိသည့် ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်ကြီးမှာ အဝေးကပင် လှမ်းမြင်နိုင်ပြီး သပ္ပါယ်လွန်းလှပါသည်။


ဘုရားကြီးကို အဝေးမှ ဖူးမြော်နိုင်သလို ဘုရားကြီးအတွင်းသို့လည်း ဝင်ကြည့်နိုင်ပေသည်။ ရုပ်ပွါးတော်ကြီးက ခေါင်းပွဖြစ်သဖြင့် ကိုယ်တော်အတွင်းသို့လည်း ဝင်ကြည့်နိုင်ပါသည်။ အပြင်ဘက်မှ အလွယ်တကူ မမြင်နိုင်သော ပြုပြင်ထားသော အမှတ်အသားများကို မြင်တွေ့ရသည်မှာ စိတ်ဝင်စားစရာပင်။


ကာမာကူရာမြို့တွင် တခြားထူးခြားသည့် ကျောင်းဆောင်များကိုလည်း ရှိပါသည်။ Hokoku-ji ကျောင်းဆောင်သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ နာမည်ကျော် ဝါးပင် ၂၀၀၀ ကျော်ရှိသည့် ဝါးရုံတောများက ဝန်းရံထားသဖြင့် ကျော်ကြားပေသည်။ Hasedera ကျောင်းဆောင်သည် ဇွန်လတွင် Hydrangeas ပန်းများပွင့်သည့်အတွက် ပြည်ပခရီးသွားများကြား ရေပန်းစားပေသည်။ Zeniarai Benzaiten ဘုရားကျောင်းတွင်မူ ကျောက်ဂူထဲက စိမ့်စမ်းရေထဲ ဒင်္ဂါးပြားများကို ဆေးကြောကာ စီးပွါးလာဘ်လာဘများ တိုးပွါးအောင် ဆုတောင်းလေ့ရှိကြသည်။ Tsurugaoka Hachimangu ကျောင်းဆောင်မှာမူ လှေကားထစ်များထိပ်ရှိ ခမ်းနားလှသည့် အနီရောင် ဂျပန်ရိုးရာမုခ်ဦးကြောင့် ကျော်ကြားပေသည်။ Engaku ကျောင်းဆောင်မှာမူ ဆောင်းဦးရွက်ကြွေသစ်ရွက်များကို ကြည့်ရှုရာနေရာအဖြစ်နာမည်ကြီးပေသည်။


ကာမာကူရာမြို့ရှိတခြားထင်ရှားသောနေရာများမှာ ဆိုင်ခန်းများ၊ စားသောက်ဆိုင်များ၊ ကော်ဖီဆိုင်များနှင့် စည်ကားလှသည့် ကိုမာချီလမ်း၊ နွေရာသီတွင် တိုးကြိတ်စည်ကားလှသည့် Yuigahama ကမ်းခြေ၊ ကာမာကူရာပြတိုက်နှင့် ကာမာကူရာမော်ဒန်အနုပညာပြတိုက်တို့ ဖြစ်ကြပေသည်။

ဒေါက်တာနုမြတ်သိင်္ဂီဦး

မော်စကိုရှိ ရင်ပြင်နီကြီး

မော်စကိုရှိ ရင်ပြင်နီ


ရုရှားနိုင်ငံမြို့တော် မော်စကိုမြို့လည်ရှိ ရင်ပြင်နီကြီးသည် ရုရှားရှိ အကျယ်ဆုံးနှင့် နာမည်အကြီးဆုံးရင်ပြင်ဖြစ်သည်။ မော်စကိုမြို့လမ်းမကြီးတိုင်းက ဒီရင်ပြင်ကနေ အစပြုသည်ဟုပြောရမည်။ ရင်ပြင်နီဟုအမည်တွင်ရသည်မှာ အဆောက်အအုံအရောင်များကြောင့်မဟုတ်သလို ကွန်မြူနစ်စနစ်၊ ဆိုဗီယက်ရုရှတို့နှင့်လည်း မသက်ဆိုင်ပါ။ နဂိုမူလအမည်မှာ လှပသောရင်ပြင်ဟု အဓိပ္ပါယ်ရပါသည်။ ရုရှားရှေးဘာသာစကားတွင် အနီရောင်နှင့် လှပသောမှာ စာလုံးတူဖြစ်နေခြင်းကြောင့် နောက်ပိုင်းတွင် ရင်ပြင်နီဟု အမည်တွင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။


ရင်ပြင်ကြီးသည် ထောင့်မှန်စတုဂံပုံဖြစ်ကာ အလျား ၁၈၈၀ ပေ အနံ ၂၃၀ ပေ ရှိပြီး အကျယ်အားဖြင့် စတုရန်းပေ ၈ သိန်း ကျယ်ဝန်းပါသည်။ နာမည်ကျော် အဆောက်အအုံကြီး လေးခုက ရင်ပြင်နီကို ပတ်လည်ဝိုင်းထားကြသည်။ ယင်းတို့အနက် နာမည်အကျော်ကြားဆုံးမှာ စိန့်ဘေဆဲ(လ်) ဘုရားကျောင်းဖြစ်သည်။ ဘုရားကျောင်းငယ် ၁၀ ခု ပေါင်းထားသည့် ထိုဘုရားကျောင်းကြီးသည် အရောင်အသွေးစုံလင်ကာ ဗိသုကာလက်ရာထူးခြားလှပသဖြင့် ကမ္ဘာကျော်ပါသည်။ ဘုရားကျောင်း၏ မျက်နှာချင်းဆိုင်တစ်ဖက်တွင် လှပခမ်းနားသည့် State သမိုင်းပြတိုက်နှင့် Kazan ဘုရားကျောင်းငယ်ရှိပါသည်။ ဤဘုရားကျောင်းသည် ၁၉၃၆ ခုနှစ်တွင် ဂျိုးဇက်စတာလင်အမိန့်ဖြင့် ဖြိုချဖျက်ဆီးခံခဲ့ပြီးမှ ဆိုဗီယက်နိုင်ငံ ပြိုလဲပြီးနောက် ပြန်လည်တည်ဆောက်ထားခြင်းဖြစ်သည်။

St Basil’s ဘုရားကျောင်း


ရင်ပြင်တစ်ဖက်ကို ခရင်မလင်နန်းတော်ဝင်းတံတိုင်းများက ကာရံထားကာ တံတိုင်းရှေ့ဘက်တွင် လီနင်ဂူဗိမာန်ရှိပါသည်။ ဆိုဗီယက်ယူနီယံ၏ ပထမဆုံးကွန်မြူနစ်ခေါင်းဆောင် လီနင်၏ ရုပ်အလောင်းကို ထိန်းသိမ်းပြသထားရာ ဂူဗိမာန်ကြီးုဖြစ်သည်။ ကျန်တစ်ဖက်မှာတော့ GUM ရှော့ပင်းစင်တာကြီးရှိကာ ဆိုင်ပေါင်း ၁၀၀၀ ကျော်ရှိပြီး ကမ္ဘာကျော်နာမည်ကြီး အမှတ်တံဆိပ်များကို ဝယ်ယူနိုင်ပါသည်။

GUM department store ရှေ့

 

GUM department store အတွင်းမြင်ကွင်း
ရင်ပြင်နီအနီးလမ်းတစ်နေရာ

ယခင်က ခရင်မလင်နန်းတော်ဝင်းတံတိုင်းနှင့် ရင်ပြင်အကြား ကျုံးရှိခဲ့ဖူးသော်လည်း ၁၇ ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ရေခန်းသွားခဲ့ပါသည်။ ရင်ပြင်တွင် ရုပ်တုတစ်ခုသာရှိပြီး မျိုးချစ်ပုဂ္ဂိုဟ်များဖြစ်ကြသည့် Kuzma Minin နှင့် မင်းသား Dmitry Pozharsky တို့နှစ်ယောက်တွဲ ရုပ်တုဖြစ်သည်။ စိန့်ဘေဆဲ(လ်)ဘုရားကျောင်းအရှေ့တွင် ထိုရုပ်တုကို စိုက်ထူထားရှိပါသည်။
ရင်ပြင်နီကို ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာအဖြစ် ၁၉၉၀ ခုနှစ်က ယူနက်စကိုက အသိအမှတ်ပြုခဲ့ပါသည်။ သမိုင်းတလျှောက်တွင် ရင်ပြင်နီရှိ စိန့်ဘေဆဲ(လ်)ဘုရားကျောင်းကြီးသည် ပျက်စီးလုနီးပါးဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၁၂ ခုနှစ်က ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သည့် နပိုလီယံသည် ဘုရားကျောင်းကို ဖျက်ဆီးရန် အမိန့်ပေးခဲ့သော်လည်း ရုတ်တရက် မိုးရွာသဖြင့် မီးငြိမ်းသွားခဲ့ပါသည်။ ဘုရားကျောင်းကို ဖျက်ဆီးရန် နောက်ထပ်ကြိုးပမ်းမှုမှာ စတာလင် အုပ်ချုပ်စဉ်ကာလဖြစ်သည်။ သူသည် ဘာသာရေးအဆောက်အအုံအားလုံးကို ဖျက်ဆီးရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သော်လည်း ဘုရားကျောင်းကိုမူ နှမြောခဲ့သည်။

လီနင်ဂူဗိမာန်

 


ရင်ပြင်နီသည် ဟိုးရှေးခေတ်နှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက မော်စကိုမြို့၏ အဓိက ရင်ပြင်ဖြစ်ခဲ့ပါသည်။ ၁၄၉၀ ပြည့်နှစ်များကတည်းက တည်ရှိခဲ့သည့် သမိုင်းဝင်ရင်ပြင်ကြီးလည်းဖြစ်သည်။ ခရင်မလင်နန်းတော်သစ် တည်ဆောက်သည့်အခါ ရင်ပြင်ကိုပါ ထည့်သွင်းဖန်တီးခဲ့ကြသည်။ နန်းတော်၏ အရှေ့ဘက်ခြမ်းတွင် မြစ်ချောင်းများကဲ့သို့ သဘာ၀ အရံအတားများ မရှိသဖြင့် ရန်သူများ ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ဖို့ လွယ်ကူပေသည်။ ထို့ကြောင့် ထိုနေရာရှိ အဆောက်အအုံများကို ရှင်းလင်းခဲ့ရာမှ ရင်ပြင်နီဖြစ်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

 


နောက်ပိုင်းတွင် ရင်ပြင်နီသည် တစ်ကမ္ဘာလုံးရှိ ကုန်သည်များ လာရောက်ရောင်းဝယ်ရာ၊ ဇာဘုရင်များ၏ အမိန့်များကို ကြေငြာရာ၊ ဘာသာရေးပွဲများကျင်းပရာ နေရာဖြစ်လာခဲ့ပေသည်။ ၂၀ ရာစုအလယ်ပိုင်းတွင် ဆိုဗီယက်စစ်တပ်၏အင်အားကို ပြသသည့်အနေဖြင့် ရင်ပြင်နီတွင် စစ်ရေးပြလေ့ရှိခဲ့ကြပေသည်။ ဆိုဗီယက်ယူနီယံပြိုကွဲပြီး နောက်ပိုင်းတွင်တော့ ဈေးပွဲတော်များ၊ ဂီတပွဲတော်များကျင်းပရာ နေရာဖြစ်လာခဲ့ပါသည်။ ခရစ္စမတ်အချိန်အခါတွင် ခရစ္စမတ်မီးရောင်များဖြင့် ရင်ပြင်ကြီးသည် အလွန်စည်ကားလှပလေ့ရှိပါသည်။

ဒေါက်တာနုမြတ်သိင်္ဂီဦး

Dr. Nu Myat Theingi Oo

အမေရိကန်နိုင်ငံရှိ 9/11 ဝမ်းနည်းခြင်း အထိမ်းအမှတ်နေရာသို့


ဒီနေ့က စက်တင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့နော်။ လွန်ခဲ့တဲ့ ၂၁ နှစ်က ဒီနေ့လိုနေ့မျိုးမှာ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း အံ့သြတုန်လှုပ်ခဲ့တဲ့ အဖြစ်ဆိုးကြီး အမေရိကန်နိုင်ငံ နယူးယောက်မြို့ (New York) မှာ ဖြစ်သွားခဲ့ပါတယ်။
စက်တင်ဘာလရောက်ပြီဆိုတာနဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံသာမက တစ်ကမ္ဘာလုံးအံ့သြတုန်လှုပ် ဝမ်းနည်းခဲ့ရတဲ့ 9/11 အဖြစ်ဆိုးကို ပြန်ပြောင်းအောက်မေ့သတိရကြမှာပါ။ ကောင်းကင်ပြာ နောက်ခံမှာ မီးခိုးမီးလျှံ မုန်တိုင်းထန်ခဲ့တဲ့ အဲဒီနေ့က အဖြစ်အပျက်က မျက်မြင်ကိုယ်တွေ့ ကြုံတွေ့ရသူတွေအတွက် ရူးသွားစေနိုင်လောက်တဲ့အထိ ပြင်းထန်ဆိုးရွားလှပါတယ်။

ဘယ်လိုဖြစ်ပျက်ခဲ့လဲ

အဲဒီနေ့က ၂၀၀၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၁ ရက် အင်္ဂါနေ့ နံနက်ပိုင်းပါ။ အစ္စလာမ်မစ် အစွန်းရောက် အယ်လ်ကိုင်ဒါအဖွဲ့ အကြမ်းဖက်သမား ၁၉ ဦးက လေယာဉ် ၄ စီးကို ပြန်ပေးဆွဲခဲ့ပြီး နယူးယောက်မြို့လယ်ခေါင်ရှိ World Trade Center အဆောက်အအုံတွေထဲက အမြွှာမျှော်စင် (Twin Towers) ကို နှစ်စီး၊ ဗာဂျီးနီးယားပြည်နယ်ရှိ အမေရိကန် ကာကွယ်ရေးဌာနရုံးချုပ် (Pentagon အဆောက်အအုံ) ကို တစ်စီး ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြပါတယ်။


စတုတ္ထမြောက် လေယာဉ်က ဝါရှင်တန်ဒီစီ အစိုးရရုံးစိုက်ရာမြို့တော်ရှိ အိမ်ဖြူတော်ဆီ ဦးတည်ပျံသန်းလာစဉ် လေယာဉ်စီး ခရီးသည်တွေရဲ့ တန်ပြန်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပန်ဆီဗေးနီးယားပြည်နယ် အနောက်ပိုင်းရှိ ကွင်းပြင်မှာ ပျက်ကြခဲ့ပါတယ်။
ဒီလိုရက်စက်လှတဲ့ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုကြီးကြောင့် နိုင်ငံပေါင်း ၉၀ ကျော်မှ လူပေါင်း ၂၉၇၇ ဦး သေဆုံးခဲ့ရ ပါတယ်။ အသက် ၈၅ နှစ်အရွယ်ကနေ အသက်အငယ်ဆုံး နှစ်နှစ်သားလေးအထိ သေဆုံးခဲ့တာပါ။ သေဆုံးခဲ့တဲ့အထဲလူအယောက် ၄၀၀ ကျော်ကတော့ အဲဒီအချိန်မှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ မီးသတ်သမားတွေနဲ့ ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်သားတွေပါ။

 

9/11 အထိမ်းအမှတ်နေရာ

ဒီလိုအကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပြိုကျပျက်စီးခဲ့တဲ့ အမြွှာမျှော်စင်အဆောက်အအုံနေရာမှာ 9/11 Memorial နဲ့ 9/11 ပြတိုက်တွေကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ရမှု ၁၀ နှစ်ပြည့်ဖြစ်တဲ့ ၂၀၁၁ ခုနှစ်နဲ့ ၂၀၁၄ခုနှစ်တို့မှာ အသီးသီး တည်ဆောက်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပါတယ်။ 9/11 အကြမ်းဖက်မှုကြောင့် သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ အပြစ်မဲ့ပြည်သူတွေကိုရော ၁၉၉၃ ခုနှစ်တုန်းက အဲဒီအဆောက်အအုံ မြေအောက်ဂိုထောင်မှာ ဗုံးခွဲအကြမ်းဖက်မှုကြောင့် သေဆုံးခဲ့သူတွေကိုပါ အောက်မေ့သတိရခြင်းနဲ့ ဂုဏ်ပြုအထိမ်းအမှတ်အဖြစ် တည်ဆောက်ထားတာပါ။

အဲဒီ 9/11 Memorial ကို နုမြတ်က ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှာ အမေရိကန်နိုင်ငံရောက်တုန်း သွားလေ့လာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပြိုကျပျက်စီးခဲ့တဲ့ World Trade Center ဆိုတာ ၁၆ ဧကမြေနေရာ အကျယ်အဝန်းမှာ တည်ဆောက်ထားတာပါ။ အဆောက်အဦးခုနှစ်လုံး၊ ပလာဇာကြီးနဲ့ မြေအောက်ရှောပင်မောလ်တွေ ပါပါတယ်။ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အဲဒီအဆောက်အဦးအကုန် ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ပါတယ်။


နုမြတ်ရောက်ခဲ့တုန်းက အဲဒီမှာ မူလနဲ့မတူတဲ့ အဆောက်အဦးအချို့ တည်ဆောက်ပြီးစီးနေသလို အချို့ကတော့ ဆောက်လုပ်ဆဲပါ။ အသစ်ပြန်ဆောက်လုပ်ထားတဲ့ World Trade Center မှာ မိုးမျှော်အဆောက်အဦးငါးလုံး၊ 9/11 အထိမ်းအမှတ် ရေကန်နှစ်ကန်၊ 9/11 အထိမ်းအမှတ်ပြတိုက်တစ်ခု၊ အနုပညာစင်တာတစ်ခုနဲ့ ဆက်သွယ်ရေးဗဟိုအဆောက်အဦးတစ်ခု ပါရှိပါတယ်။

 

ဝမ်းနည်းခြင်း အထိမ်းအမှတ်ရေကန်ကြီးများ

ယခင် World Trade Center အဆောက်အအုံတွေထဲ အမြင့်ဆုံးဖြစ်ခဲ့ပြီး လေယာဉ်နှစ်စင်း ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ အမြွှာမျှော်စင်နေရာမှာတော့ ဘယ်အဆောက်အအုံမှ မဆောက်လုပ်ထားပါဘူး။ မျှော်စင်နှစ်ခုရဲ့ အုတ်မြစ်နေရာတွေမှာ ဝမ်းနည်းခြင်းအထိမ်းအမှတ်အနေနဲ့ ရေကန်ကြီးနှစ်ခု တူးဖော်ထားတာကို တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ ရေကန်နှစ်ခုရဲ့ နံရံတွေက ပေ ၃၀ စီမြင့်ပြီး နံရံတွေကနေ ရေတွေက ရေတံခွန်လို ရေကန်တွင်း စီးကျနေပါတယ်။ ရေကန်ကန်ပေါင်တစ်လျှောက် ကြေးပြားတွေပေါ်မှာတော့ အကြမ်းဖက်မှုမှာ အသက်ပေးခဲ့ရသူ ၃၀၀၀ နီးပါးရဲ့ နာမည်တွေကို ထွင်းထားပါတယ်။

9/11 အထိမ်းအမှတ်ပြတိုက်

ရေကန်ကြီးနှစ်ခုအနီးမှာ 9/11 အထိမ်းအမှတ်ပြတိုက်ရှိပါတယ်။ ပြတိုက်မှာ 9/11 ဖြစ်ရပ်နဲ့ ပတ် သက်တဲ့ ဓာတ်ပုံတွေ၊ ပန်းချီ၊ ပန်းပုနဲ့ အခြားအနုပညာလက်ရာတွေကို ပြသထားပါတယ်။ နုမြတ်ရောက်ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၄ ခုနှစ်က ပြတိုက်ဖွင့်ခါစဖြစ်လို့ ဝင်ရောက်လေ့လာသူ များပြားလှပါတယ်။ အဲဒီတုန်းက ဝင်ကြေးလက်မှတ်က အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂၄ ဒေါ်လာပါ။

အသက်ရှင်ကျန်ရစ်ခဲ့တဲ့ တစ်ပင်တည်းသော သစ်ပင် (Survival Tree)

9/11 အထိမ်းအမှတ် ရေကန်ကြီးအနီးမှာ အသက်ပေး ကယ်တင်ခဲ့သူတွေနဲ့ အသက်ရှင် ကျန်ရစ်တဲ့ မီးသတ်သမားတွေကို ဂုဏ်ပြုပုံဖော်ထုဆစ်ထားတဲ့ ရုပ်လုံးကြွ ပန်းချီကားကြီးနဲ့ အဲဒီတုန်းက သစ်ပင်တွေ ပြိုကျကာ မီးလောင်ပျက်စီးခဲ့ပေမဲ့ မသေဘဲ ကျန်ရစ်ခဲ့တဲ့ တစ်ပင်တည်းသော သစ်ပင် (Survival Tree) တို့ကိုပါ တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ အပျက်အစီးတွေအကြား ရှင်သန်ကာ ယခုအခါ အရွက်စိမ်းစိမ်းစိုစိုတွေနဲ့ ဝေဆာနေတဲ့ ဒီသစ်ပင်က ဝမ်းနည်းမှုတွေအကြား စိတ်အားတက်ကြွဖွယ်ရာပါ။

 

9/11 အထိမ်းအမှတ် သစ်ပင်အမြစ်သဏ္ဌာန် ကြေးရုပ်ကြီး

အခင်းဖြစ်ပွားရာ World Trade Center အနီးရှိ စိန့်ပေါလ် ခရစ်ယာန် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းမှာလည်း 9/11 အထိမ်းအမှတ် သစ်ပင်အမြစ်သဏ္ဌာန် ကြေးရုပ်ကြီးကို တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ 9/11 အကြမ်းဖက်မှုဖြစ်ခဲ့တုန်းက World Trade Center အဆောက်အအုံကြီး ပြိုကျခဲ့ပြီး လွင့်စဉ်လာတဲ့ အပိုင်းအစတွေက ထိုကျောင်းဝင်းအတွင်းရှိ သဖန်းပင်ကြီးကို ထိကာ အမြစ်ကျွတ်ထွက် ပြိုလဲခဲ့ပေမဲ့ ကျောင်း တော်ကြီးနဲ့ ဝင်းအတွင်းရှိ သမိုင်းဝင်အုတ်ဂူတွေကို ထိခိုက်မှုမရှိဘဲ ပြိုလဲခဲ့ပါတယ်။ ဒီအကြောင်းကို အနုပညာရှင်စတိဗ်တိုဘင်က ကြားသိပြီးနောက် ၂၀၀၅ ခုနှစ်မှာ အမြစ်သဏ္ဌာန်ကြေးရုပ်ကြီးကို ကျောင်းဝင်းအတွင်း ထုလုပ်ထားရှိခဲ့ပါတယ်။


အတုယူဖွယ်ရာကောင်းတဲ့အချက်က 9/11 Memorial တည်ရှိရာနေရာက အမေရိကန်နိုင်ငံ နယူးယောက်မြို့ရဲ့ လူစည်ကားရာ အချက်အချာနေရာ Manhattan မှာ တည်ရှိလို့ မြေတန်ဖိုး အလွန့်အလွန်များလှပါတယ်။ နဂိုအတိုင်း ပြန်ဆောက်ပြီး အခန်းတွေ ပြန်ရောင်းစား၊ ပြန်ငှားစားရင် အကျိုးအမြတ်များစွာ ရလောက်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မြေတန်ဖိုးကို အလေးမထားဘဲ ဒီထက်အဆမက အဖိုးထိုက်တန်လှတဲ့ လူတို့ရဲ့ အသက်တန်ဖိုးကို အလေးထားကာ ဝမ်းနည်းခြင်း အထိမ်းအမှတ်ရေကန်ကြီးတွေ တည်ဆောက်ပေးထားတာ ချီးကျူးဖွယ်ကောင်းလှပါတယ်။ ဒီအထိမ်းအမှတ်နေရာက အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုရဲ့ စက်ဆုပ်ဖွယ်ကောင်းမှုကို မီးမောင်းထိုးပြနေသလိုဖြစ်လို့ ဆုံးရှုံးမှုတွေအတွက် အမြဲအမှတ်ရနေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အားလုံးပဲ ကျန်းမာပြီး အဆင်ပြေကြပါစေ။
ချစ်ခင်လျှက်
နုမြတ်

Dr. Nu Myat Theingi Oo
http://www.numyataroundtheworld.com

ဥရောပ၏ ရှေးအကျဆုံးမြို့ အေသင်

ဒဏ္ဍာရီများပြား၊ သမိုင်းကြောင်းကြီးမားခဲ့သည့် အေသင်မြို့သည် ဂရိနိုင်ငံ၏ မြို့တော်ဖြစ်သလို ကမ္ဘာ့ရှေးအကျဆုံးမြို့တစ်မြို့လည်း ဖြစ်ပါသည်။ ထို့အပြင် ဒီမိုကရေစီ၊ အိုလံပစ်ဂိမ်း၊ ပြဇာတ်၊ အနောက်တိုင်းအတွေးအခေါ်နှင့်စာပေ၊ အဓိကသင်္ချာအခြေခံမူစသည်တို့ အစပြုရာမြို့လည်း ဖြစ်လို့နေပါသည်။ ထိုမျှမက ဆိုကရေးတီး၊ မဟာအလက်ဇန္ဒား၊ အရစ္စတိုတယ်(လ်)၊ ပလေတိုကဲ့သို့ ကမ္ဘာကျော်အတွေးအခေါ်ပညာရှင်၊ အာဏာရှင်၊ သိပ္ပံပညာရှင်နှင့် ခေါင်းဆောင်များ မွေးဖွားအခြေချရာမြို့ လည်းပဲ ဖြစ်ပါသည်။


အေသင်မြို့ကို လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၃၄၀၀ကျော်ကတည်းက မြို့စတည်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး လူအစောဆုံးအခြေချနေထိုင်ခဲ့ကြချိန်မှာ ၁၁ရာစုနှင့် ၁၇ရာစုကြားဟု ခန့်မှန်းရပါသည်။ ထို့ကြောင့် အေသင်မြို့ဟာ ကမ္ဘာ့ရှေးအကျဆုံးမြို့တွေထဲပါဝင်နေသလို ဥရောပ၏ရှေးအကျဆုံးမြို့အဖြစ်လည်း သတ်မှတ်ခံထားရပါသည်။


နှစ်ပေါင်းထောင်ချီသက်တမ်းရှိသည့်မြို့ ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ အေသင်မြို့သည် သမိုင်းတလျှောက် စနစ်မျိုးစုံဖြင့်အုပ်ချုပ်ခြင်းခံခဲ့ဖူးပါသည်။ ဧကရာဇ်မင်းစနစ်ကစ ဒီမိုကရေစီစနစ်၊ ဆိုရှယ်လစ်စနစ်၊ အရင်းရှင်စနစ်နှင့် ကွန်မြူနစ်ဝါဒအဆုံး စနစ်အမျိုးမျိုးနှင့် အေသင်မြို့ကိုအုပ်ချုပ်ခဲ့ကြပါသည်။ ထိုထဲမှာမှ ဒီမိုကရေစီစနစ်သည် အေသင်မြို့မှ အစပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၂၅၀၀ကျော်က အေသင်မြို့မှာစတင် အသုံးပြုခဲ့ကြပြီး မြို့သူမြို့သားများက ဥပဒေရေးဆွဲရေးအပေါ် မဲထည့်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ပါသည်။


အေသင်မြို့သည် ယဉ်ကျေးမှုအရလည်း ထွန်းကားသဖြင့် ဥရောပ ပထမဆုံးယဉ်ကျေးမှုမြို့တော် အဖြစ်လည်း သတ်မှတ်ခံထားရပါသည်။ ကမ္ဘာ့ပထမဆုံးပြဇာတ်များကို အေသင်မြို့မှာစပြီး ဖျော်ဖြေခဲ့ကြသည်ဟု သိရပါသည်။ ယခုအခါ တစ်မြို့ထဲတွင် ပြဇာတ်ရုံပေါင်း ၁၅၀နီးပါးရှိသဖြင့် ကမ္ဘာ့ပြဇာတ်ရုံအများဆုံးမြို့ဟုလည်း သိထားကြပါသည်။


ဂရိနိုင်ငံကစခဲ့သည့် ရှေးခေတ်အိုလံပစ်ကစားနည်းများကို အေသင်မြို့မှာ တစ်ခါမျှမကျင်းပခဲ့ဖူးသော်လည်း မျက်မှောက်ခေတ်အိုလံပစ်ဂိမ်းများမှာမူ အေသင်မြို့မှ အစပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ရှေးခေတ်အိုလံပစ်ဂိမ်းကို ၇၇၆ဘီစီမှာ Peloponnese မြို့မှာ စတင်ကျင်းပခဲ့ပြီး မျက်မှောက်ခေတ်အိုလံပစ်ဂိမ်းကိုတော့ ၁၈၉၆ခုနှစ်မှာ အေသင်မြို့မှာ စတင်ကျင်းပခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။


အေသင်ဆိုသည့်အမည်မှာ ဉာဏ်ပညာနှင့်စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ဂရိနတ်ဘုရားမ “အသီနာ”အမည်မှ ဆင်းသက်လာခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ဒဏ္ဍာရီအရ အသီနာနှင့် ပင်လယ်နတ်ဘုရား ပိုဆိုင်းဒန်းတို့ နှစ်ဦးသည် အေသင်မြို့၏ နာယကနေရာကို လုရာတွင် မြို့အတွက် အကောင်းဆုံးလက်ဆောင် မည်သူပေးနိုင်သနည်းပေါ်မူတည်ပြီး ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့ကြပါသည်။ ပိုဆိုင်းဒန်းက မြင်း(သို့)ရေပေးခဲ့ပြီး အသီနာက သံလွင်ပင်ပေးခဲ့သဖြင့် အနိုင်ရခဲ့ပါသည်။ ဂရိလူမျိုးများသည် ထိုစဉ်ကတည်းက သံလွင်သီးနှစ်ခြိုက်ခဲ့ကြကာ ယခုတိုင် နေ့စဉ်အစားအစာထဲမပါမဖြစ် စားသောက်နေကြဆဲဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့်လည်း ဂရိနိုင်ငံဟာ ကမ္ဘာ့တတိယသံလွင်သီး အထွက်ဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်လို့နေပါသည်။ သံလွင်ပင်များဟာ အေသင်မြို့မှာ လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်းထောင်ချီကတည်းက ရှင်သန်ခဲ့ကြပြီး ၁၂၀၀ပြည့်နှစ်များက စိုက်ပျိုးခဲ့သည့်အပင်များမှ ယနေ့တိုင်သံလွင်သီးများသီးနေဆဲဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။


သမိုင်းအမွေအနှစ်ကြွယ်ဝရာ အေသင်မြို့သို့ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်များ တစ်နှစ်ကို ၁၈သန်းလောက်လာရောက်လည်ပတ်လေ့ရှိပါသည်။ အခရိုပိုးလစ်(စ်) (Acropolis) တောင်ပေါ်ခံတပ်မြို့၊ ပါသီနွန်ကျောင်းတော် (Parthenon) နှင့် အိုလံပစ်နတ်မင်းဇူးယပ်(စ်)ကျောင်းတော်တို့သည် အေသင်မြို့၏ အဓိကအထင်ကရနေရာများ ဖြစ်ပါသည်။


ယူနက်စကိုက ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခံထားရသည့် အခရိုပိုးလစ်(စ်)ခံတပ်မြို့ကြီးကို ၄၄၈ဘီစီမှာ ဂရိနတ်ဘုရားမ အသီနာအတွက် တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ တောင်ပေါ်မှာရှိနေသဖြင့် အေသင်မြို့ကို အပေါ်စီးကနေ စီးပြီးမြင်ရကာ ကမ္ဘာ့အထင်ကရအဆောက်အအုံကြီးလည်း ဖြစ်လို့နေပါသည်။ အေသင်မြို့မှာ အခရိုပိုးလစ်(စ်)အပြင် တခြား ယူနက်စကိုအသိအမှတ်ပြုနေရာတစ်ခုလည်း ရှိလို့နေပါသေးသည်။ လွန်ခဲ့သည့်နှစ်ပေါင်း ၁၀၀၀ကျော်က ဆောက်လုပ်ခဲ့သည့် ဘိုင်ဇန်တိုင်းခေတ်လက်ရာ Daphni ကျောင်းတော်ကြီးပဲ ဖြစ်ပါသည်။


အေသင်မြို့တွင်းရှိ အခြားထင်ရှားသော နေရာများမှာ ပါလီမန်အဆောက်အအုံရှိရာ Syntagma ရင်ပြင်၊ တစ်မြို့လုံးကို အပေါ်စီးကနေလှမ်းမြင်ရနိုင်သည့် Lycabettus တောင်ကုန်း၊ မျက်မှောက်ခေတ်အိုလံပစ်ဂိမ်းစတင်ကျင်းပရာ Panathinaiko အားကစားရုံ၊ အမျိုးသားသမိုင်းပြတိုက်နှင့် ရှေးခေတ်အေဂိုရာကျောင်းတော်တို့ ဖြစ်ကြပါသည်။

Dr. Nu Myat Theingi Oo

Nu Myat around the World