ဒီနေ့က စက်တင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့နော်။ လွန်ခဲ့တဲ့ ၂၁ နှစ်က ဒီနေ့လိုနေ့မျိုးမှာ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း အံ့သြတုန်လှုပ်ခဲ့တဲ့ အဖြစ်ဆိုးကြီး အမေရိကန်နိုင်ငံ နယူးယောက်မြို့ (New York) မှာ ဖြစ်သွားခဲ့ပါတယ်။
စက်တင်ဘာလရောက်ပြီဆိုတာနဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံသာမက တစ်ကမ္ဘာလုံးအံ့သြတုန်လှုပ် ဝမ်းနည်းခဲ့ရတဲ့ 9/11 အဖြစ်ဆိုးကို ပြန်ပြောင်းအောက်မေ့သတိရကြမှာပါ။ ကောင်းကင်ပြာ နောက်ခံမှာ မီးခိုးမီးလျှံ မုန်တိုင်းထန်ခဲ့တဲ့ အဲဒီနေ့က အဖြစ်အပျက်က မျက်မြင်ကိုယ်တွေ့ ကြုံတွေ့ရသူတွေအတွက် ရူးသွားစေနိုင်လောက်တဲ့အထိ ပြင်းထန်ဆိုးရွားလှပါတယ်။

ဘယ်လိုဖြစ်ပျက်ခဲ့လဲ

အဲဒီနေ့က ၂၀၀၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၁ ရက် အင်္ဂါနေ့ နံနက်ပိုင်းပါ။ အစ္စလာမ်မစ် အစွန်းရောက် အယ်လ်ကိုင်ဒါအဖွဲ့ အကြမ်းဖက်သမား ၁၉ ဦးက လေယာဉ် ၄ စီးကို ပြန်ပေးဆွဲခဲ့ပြီး နယူးယောက်မြို့လယ်ခေါင်ရှိ World Trade Center အဆောက်အအုံတွေထဲက အမြွှာမျှော်စင် (Twin Towers) ကို နှစ်စီး၊ ဗာဂျီးနီးယားပြည်နယ်ရှိ အမေရိကန် ကာကွယ်ရေးဌာနရုံးချုပ် (Pentagon အဆောက်အအုံ) ကို တစ်စီး ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြပါတယ်။

စတုတ္ထမြောက် လေယာဉ်က ဝါရှင်တန်ဒီစီ အစိုးရရုံးစိုက်ရာမြို့တော်ရှိ အိမ်ဖြူတော်ဆီ ဦးတည်ပျံသန်းလာစဉ် လေယာဉ်စီး ခရီးသည်တွေရဲ့ တန်ပြန်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပန်ဆီဗေးနီးယားပြည်နယ် အနောက်ပိုင်းရှိ ကွင်းပြင်မှာ ပျက်ကြခဲ့ပါတယ်။
ဒီလိုရက်စက်လှတဲ့ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုကြီးကြောင့် နိုင်ငံပေါင်း ၉၀ ကျော်မှ လူပေါင်း ၂၉၇၇ ဦး သေဆုံးခဲ့ရ ပါတယ်။ အသက် ၈၅ နှစ်အရွယ်ကနေ အသက်အငယ်ဆုံး နှစ်နှစ်သားလေးအထိ သေဆုံးခဲ့တာပါ။ သေဆုံးခဲ့တဲ့အထဲလူအယောက် ၄၀၀ ကျော်ကတော့ အဲဒီအချိန်မှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ မီးသတ်သမားတွေနဲ့ ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်သားတွေပါ။

9/11 အထိမ်းအမှတ်နေရာ

ဒီလိုအကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပြိုကျပျက်စီးခဲ့တဲ့ အမြွှာမျှော်စင်အဆောက်အအုံနေရာမှာ 9/11 Memorial နဲ့ 9/11 ပြတိုက်တွေကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ရမှု ၁၀ နှစ်ပြည့်ဖြစ်တဲ့ ၂၀၁၁ ခုနှစ်နဲ့ ၂၀၁၄ခုနှစ်တို့မှာ အသီးသီး တည်ဆောက်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပါတယ်။ 9/11 အကြမ်းဖက်မှုကြောင့် သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ အပြစ်မဲ့ပြည်သူတွေကိုရော ၁၉၉၃ ခုနှစ်တုန်းက အဲဒီအဆောက်အအုံ မြေအောက်ဂိုထောင်မှာ ဗုံးခွဲအကြမ်းဖက်မှုကြောင့် သေဆုံးခဲ့သူတွေကိုပါ အောက်မေ့သတိရခြင်းနဲ့ ဂုဏ်ပြုအထိမ်းအမှတ်အဖြစ် တည်ဆောက်ထားတာပါ။

အဲဒီ 9/11 Memorial ကို နုမြတ်က ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှာ အမေရိကန်နိုင်ငံရောက်တုန်း သွားလေ့လာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပြိုကျပျက်စီးခဲ့တဲ့ World Trade Center ဆိုတာ ၁၆ ဧကမြေနေရာ အကျယ်အဝန်းမှာ တည်ဆောက်ထားတာပါ။ အဆောက်အဦးခုနှစ်လုံး၊ ပလာဇာကြီးနဲ့ မြေအောက်ရှောပင်မောလ်တွေ ပါပါတယ်။ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အဲဒီအဆောက်အဦးအကုန် ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ပါတယ်။

နုမြတ်ရောက်ခဲ့တုန်းက အဲဒီမှာ မူလနဲ့မတူတဲ့ အဆောက်အဦးအချို့ တည်ဆောက်ပြီးစီးနေသလို အချို့ကတော့ ဆောက်လုပ်ဆဲပါ။ အသစ်ပြန်ဆောက်လုပ်ထားတဲ့ World Trade Center မှာ မိုးမျှော်အဆောက်အဦးငါးလုံး၊ 9/11 အထိမ်းအမှတ် ရေကန်နှစ်ကန်၊ 9/11 အထိမ်းအမှတ်ပြတိုက်တစ်ခု၊ အနုပညာစင်တာတစ်ခုနဲ့ ဆက်သွယ်ရေးဗဟိုအဆောက်အဦးတစ်ခု ပါရှိပါတယ်။

ဝမ်းနည်းခြင်း အထိမ်းအမှတ်ရေကန်ကြီးများ

ယခင် World Trade Center အဆောက်အအုံတွေထဲ အမြင့်ဆုံးဖြစ်ခဲ့ပြီး လေယာဉ်နှစ်စင်း ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ အမြွှာမျှော်စင်နေရာမှာတော့ ဘယ်အဆောက်အအုံမှ မဆောက်လုပ်ထားပါဘူး။ မျှော်စင်နှစ်ခုရဲ့ အုတ်မြစ်နေရာတွေမှာ ဝမ်းနည်းခြင်းအထိမ်းအမှတ်အနေနဲ့ ရေကန်ကြီးနှစ်ခု တူးဖော်ထားတာကို တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ ရေကန်နှစ်ခုရဲ့ နံရံတွေက ပေ ၃၀ စီမြင့်ပြီး နံရံတွေကနေ ရေတွေက ရေတံခွန်လို ရေကန်တွင်း စီးကျနေပါတယ်။ ရေကန်ကန်ပေါင်တစ်လျှောက် ကြေးပြားတွေပေါ်မှာတော့ အကြမ်းဖက်မှုမှာ အသက်ပေးခဲ့ရသူ ၃၀၀၀ နီးပါးရဲ့ နာမည်တွေကို ထွင်းထားပါတယ်။

9/11 အထိမ်းအမှတ်ပြတိုက်

ရေကန်ကြီးနှစ်ခုအနီးမှာ 9/11 အထိမ်းအမှတ်ပြတိုက်ရှိပါတယ်။ ပြတိုက်မှာ 9/11 ဖြစ်ရပ်နဲ့ ပတ် သက်တဲ့ ဓာတ်ပုံတွေ၊ ပန်းချီ၊ ပန်းပုနဲ့ အခြားအနုပညာလက်ရာတွေကို ပြသထားပါတယ်။ နုမြတ်ရောက်ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၄ ခုနှစ်က ပြတိုက်ဖွင့်ခါစဖြစ်လို့ ဝင်ရောက်လေ့လာသူ များပြားလှပါတယ်။ အဲဒီတုန်းက ဝင်ကြေးလက်မှတ်က အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂၄ ဒေါ်လာပါ။

အသက်ရှင်ကျန်ရစ်ခဲ့တဲ့ တစ်ပင်တည်းသော သစ်ပင် (Survival Tree)

9/11 အထိမ်းအမှတ် ရေကန်ကြီးအနီးမှာ အသက်ပေး ကယ်တင်ခဲ့သူတွေနဲ့ အသက်ရှင် ကျန်ရစ်တဲ့ မီးသတ်သမားတွေကို ဂုဏ်ပြုပုံဖော်ထုဆစ်ထားတဲ့ ရုပ်လုံးကြွ ပန်းချီကားကြီးနဲ့ အဲဒီတုန်းက သစ်ပင်တွေ ပြိုကျကာ မီးလောင်ပျက်စီးခဲ့ပေမဲ့ မသေဘဲ ကျန်ရစ်ခဲ့တဲ့ တစ်ပင်တည်းသော သစ်ပင် (Survival Tree) တို့ကိုပါ တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ အပျက်အစီးတွေအကြား ရှင်သန်ကာ ယခုအခါ အရွက်စိမ်းစိမ်းစိုစိုတွေနဲ့ ဝေဆာနေတဲ့ ဒီသစ်ပင်က ဝမ်းနည်းမှုတွေအကြား စိတ်အားတက်ကြွဖွယ်ရာပါ။

9/11 အထိမ်းအမှတ် သစ်ပင်အမြစ်သဏ္ဌာန် ကြေးရုပ်ကြီး

အခင်းဖြစ်ပွားရာ World Trade Center အနီးရှိ စိန့်ပေါလ် ခရစ်ယာန် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းမှာလည်း 9/11 အထိမ်းအမှတ် သစ်ပင်အမြစ်သဏ္ဌာန် ကြေးရုပ်ကြီးကို တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ 9/11 အကြမ်းဖက်မှုဖြစ်ခဲ့တုန်းက World Trade Center အဆောက်အအုံကြီး ပြိုကျခဲ့ပြီး လွင့်စဉ်လာတဲ့ အပိုင်းအစတွေက ထိုကျောင်းဝင်းအတွင်းရှိ သဖန်းပင်ကြီးကို ထိကာ အမြစ်ကျွတ်ထွက် ပြိုလဲခဲ့ပေမဲ့ ကျောင်း တော်ကြီးနဲ့ ဝင်းအတွင်းရှိ သမိုင်းဝင်အုတ်ဂူတွေကို ထိခိုက်မှုမရှိဘဲ ပြိုလဲခဲ့ပါတယ်။ ဒီအကြောင်းကို အနုပညာရှင်စတိဗ်တိုဘင်က ကြားသိပြီးနောက် ၂၀၀၅ ခုနှစ်မှာ အမြစ်သဏ္ဌာန်ကြေးရုပ်ကြီးကို ကျောင်းဝင်းအတွင်း ထုလုပ်ထားရှိခဲ့ပါတယ်။

အတုယူဖွယ်ရာကောင်းတဲ့အချက်က 9/11 Memorial တည်ရှိရာနေရာက အမေရိကန်နိုင်ငံ နယူးယောက်မြို့ရဲ့ လူစည်ကားရာ အချက်အချာနေရာ Manhattan မှာ တည်ရှိလို့ မြေတန်ဖိုး အလွန့်အလွန်များလှပါတယ်။ နဂိုအတိုင်း ပြန်ဆောက်ပြီး အခန်းတွေ ပြန်ရောင်းစား၊ ပြန်ငှားစားရင် အကျိုးအမြတ်များစွာ ရလောက်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မြေတန်ဖိုးကို အလေးမထားဘဲ ဒီထက်အဆမက အဖိုးထိုက်တန်လှတဲ့ လူတို့ရဲ့ အသက်တန်ဖိုးကို အလေးထားကာ ဝမ်းနည်းခြင်း အထိမ်းအမှတ်ရေကန်ကြီးတွေ တည်ဆောက်ပေးထားတာ ချီးကျူးဖွယ်ကောင်းလှပါတယ်။ ဒီအထိမ်းအမှတ်နေရာက အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုရဲ့ စက်ဆုပ်ဖွယ်ကောင်းမှုကို မီးမောင်းထိုးပြနေသလိုဖြစ်လို့ ဆုံးရှုံးမှုတွေအတွက် အမြဲအမှတ်ရနေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အားလုံးပဲ ကျန်းမာပြီး အဆင်ပြေကြပါစေ။
ချစ်ခင်လျှက်
နုမြတ်

Dr. Nu Myat Theingi Oo
http://www.numyataroundtheworld.com