ရိုးရိုးလေးလှသည့် လာအို Laos

ရိုးရိုးလေးလှသည့် လာအို Laos


မြန်မာနိုင်ငံ၏ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်သည့် လာအိုနိုင်ငံသည် အရှေ့တောင်အာရှရှိ ကုန်းတွင်းပိတ်နိုင်ငံငယ်လေးတစ်ခုဖြစ်သည်။ အနောက်မြောက်ဘက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် တရုတ်နိုင်ငံ၊ အရှေ့ဘက်တွင် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၊ တောင်ဘက်တွင် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၊ အနောက်ဘက်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံတို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ်နေပါသည်။

ဗီယန်ကျင်းရှိ ဗုဒ္ဓပန်းခြံ


အနောက်ဘက်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် နယ်နိမိတ်ပိုင်းခြားပေးထားသည့် မဲခေါင်မြစ်က အရှေ့တောင်အာရှတွင် အရှည်ဆုံးမြစ်ဖြစ်ကာ လာအိုနိုင်ငံ၏ အသက်သွေးကြောမြစ်လည်းဖြစ်သည်။ မဲခေါင်မြစ်ကို ဒေသခံများက မဲနမ်ခေါင်ဟုခေါ်ကာ မြစ်များ၏မိခင်ဟု အဓိပ္ပါယ်ရပါသည်။ မဲခေါင်မြစ်သည် ကုန်းတွင်းပိတ်နိုင်ငံလာအိုအတွက် သွားလာရေး၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး၊ ရေအားလျှပ်စစ်၊ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးတို့တွင် အင်မတန်အားထားရပါသည်။ သို့သော် နိုင်ငံတောင်ပိုင်းတွင် မြစ်တလျှောက် ရေတံခွန်များပေါများသဖြင့် မဲခေါင်မြစ်မှတဆင့် ပင်လယ်ထွက်ပေါက်ဆီ ရောက်သည်ထိတော့ သွားလို့မရပါ။

စိမ်းပြာလဲ့နေသော ကောင်းစီရေတံခွန်ကြီး Photo – Credit


လာအိုနိုင်ငံ၏ မြေမျက်နှာသွင်ပြင်မှာ များသောအားဖြင့် တောင်ကုန်းတောင်တန်းများပါသည်။ ကုန်းတွင်းပိတ်နိုင်ငံဖြစ်သော်ငြား ကျွန်းပေါင်း ၄၀၀၀ ကျော်ရှိနေပါသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် မဲခေါင်မြစ်သည် ဆီဖန်းဒွန်းဆိုသည့် တောင်ပိုင်းနေရာအရောက်တွင် ရေလမ်းကြောင်းများစွာ ဖြာထွက်သွားပြီး ကျွန်းအရွယ်အစား အမျိုးမျိုးဖြစ်ပေါ်လာခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဒဏ္ဏာရီအရ ကျွန်းပေါင်း ၄၀၀၀ ရှိကြောင်းသိရပြီး တောင်ပိုင်းရှိ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံနယ်စပ်နားတွင် မြစ်ခွဲများပြန်လည်ပူးပေါင်းကာ မဲခေါင်မြစ်အဖြစ်ဆက်လက် စီးဆင်းသွားပါသည်။

သဘာဝအလှတရားများနှင့်ပြည့်စုံသည့် ဗန်ဗီယင်းမြို့


လာအိုနိုင်ငံသည် လူဦးရေနည်းပါးပြီး တစ်နိုင်ငံလုံးမှ လူဦးရေ ၇ သန်းခန့်သာ ရှိပါသည်။ အာရှနိုင်ငံများတွင် လူဦးရေအကျဲပါးဆုံးနိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ကာ တစ်စတုရန်းကီလိုမီတာတွင် လူဦးရေအယောက် ၃၀ လောက်သာ ရှိပါသည်။ လာအိုလူမျိုးများသည် ကမ္ဘာ့ဒုတိယအရပ်အပုဆုံးလူမျိုးများဖြစ်ကြကာ ပျမ်းမျှအရပ်အမြင့်မှာ ၅ ပေ ၁.၃၇ လက်မသာ ရှိပါသည်။ လူဦးရေအနက် ၇၀% မှာ အသက်၃၀အောက် လူငယ်များဖြစ်သဖြင့် အာရှနိုင်ငံများတွင် လူငယ်လူရွယ်အများဆုံးရှိသည့်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ လူဦးရေ၏ ၉၈ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ဗုဒ္ဓဘာသာကို ကိုးကွယ်ကြသည့် ဗုဒ္ဓဘာသာနိုင်ငံဖြစ်သည်။


သမိုင်းကြောင်းအားဖြင့် ၁၃၅၃ ခုနှစ်တွင် ပထမဆုံးလာအိုဘုရင့်နိုင်ငံတော်ကို ဘုရင်ဖာငွမ်က တည်ထောင်ခဲ့ပြီး Lan Xan (ဆင်ကောင်ရေသန်းချီရှိရာမြေ) ဟု အမည်တွင်ခဲ့ပါသည်။ ၁၈၉၃ ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ်ကိုလိုနီအောက်ရောက်ကာ ၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် လာအိုဘုရင့်နိုင်ငံတော်အဖြစ် လွတ်လပ်ရေးရခဲ့ပါသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်လာပြီး ၁၉၇၅ ခုနှစ်မှစကာ လာအိုပြည်သူ့ ဒီမိုကရက်တစ် ရီပဘလစ်နိုင်ငံအဖြစ် ကွန်မြူနစ်ပါတီခေါင်းဆောင်အောက် တစ်ပါတီအုပ်ချုပ်ရေးစနစ် ကျင့်သုံးခဲ့ပါသည်။

Patuxai အောင်ပွဲခံမုခ်ဦး Photo – Credit


လာအိုနိုင်ငံသည် ပြင်သစ်ကိုလိုနီ လက်အောက်ကျရောက်ခဲ့ရသဖြင့် ပြင်သစ်ယဉ်ကျေးမှု ကူးစက်လွှမ်းမိုးခံထားရပါသည်။ မြို့တော်နှင့် အကြီးဆုံးမြို့ ဗီယန်ကျင်းရှိ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ကျဆုံးခဲ့သူများ အမှတ်တရ Patuxai အောင်ပွဲခံမုခ်ဦးမှာ ပြင်သစ်ရှိ Arc de Triomphe မုခ်ဦးနှင့် ဆင်တူနေပါသည်။


လာအိုနိုင်ငံသည် ဆင်းရဲသည့်နိုင်ငံဖြစ်သော်ငြား ဒေသတွင်းနိုင်ငံများနှင့် ယှဉ်ပါက လျင်မြန်စွာ တိုးတက်နေသည့် နိုင်ငံဖြစ်သည်။ ခရီးသွားလုပ်ငန်းက လာအို၏ အတိုးတက်ဆုံးကဏ္ဏဖြစ်သည်။ လှပသောရှုမျှော်ခင်းများ၊ ဖော်ရွေသောဒေသခံများကြောင့် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်များ အလာများလာပါသည်။


တန်ခိုးကြီးစေတီဘုရားများနှင့် ဗုဒ္ဓဥယျာဉ်ရှိရာ မြို့တော် ဗီယန်ကျင်း၊ စိမ်းပြာလဲ့နေသောရေအိုင်ငယ်လေးများနှင့် ရေတံခွန်အဆင့်ဆင့် လှပစွာဖြစ်ပေါ်နေသည့် ကောင်းစီရေတံခွန်ကြီးရှိရာ ယူနက်စကို ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်မြို့ လောင်ပရာဘန်၊ သဘာဝအလှတရားများနှင့်ပြည့်စုံပြီး စွန့်စားမှုအစုံပြုလုပ်နိုင်သည့် ဗန်ဗီယင်းမြို့၊ အရှေ့တောင်အာရှတွင် အကြီးဆုံးရေတံခွန်ဖြစ်သည့် ခုန်းဖာဖန်းရေတံခွန်၊ ရှေးအကျဆုံးကျောင်းဆောင်တစ်ခုဖြစ်သည့် ဝပ်ဖူဘုရားကျောင်း၊ ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲအတွင်း လူပေါင်း ၂၀၀၀၀ ကျော် ပုန်းအောင်းနေထိုင်ခဲ့ကြသည့် ဂူပေါင်း ၄၅၀ အချိတ်အဆက်ရှိ ဂူစနစ်ဖြစ်သည့် ဗီယန်ဆိုင်းလှိုဏ်ဂူများ၊ ကမ္ဘာ့အမြင့်ဆုံး သစ်ပင်အိမ်ရှိရာ နမ်ခန်းအမျိုးသားဥယျာဉ်၊ အရှေ့တောင်အာရှမှာ ရှေးအကျဆုံး လူသားရုပ်ကြွင်းတွေ့ရှိရာ တန်ပလင်းဂူ၊ ဧရာမရှေးဟောင်းကျောက်ခရားပေါင်း ၂၅၀၀ ကျော် ပြန့်ကျဲနေသည့် ကျောက်ခရားမြေရှိရာ ဖွန်ဆာဗန်မြို့တို့မှာ လာအိုနိုင်ငံရှိ ထင်ရှားသောမြို့များနှင့် နေရာများဖြစ်ပါသည်။

လာအိုရှိဘုရားကျောင်းတစ်ခု

ဒေါက်တာနုမြတ်သိင်္ဂီဦး

Nu Myat around the World

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s